1-) Tarihi Doku
Tarihin bilinen en eski yerleşim yerlerinden biri olan Adıyaman, yapılan incelemelerde kent tarihinin M.Ö. 40.000 yıllarına kadar uzandığı anlaşılmıştır. Anadolu'nun en eski yerleşim alanlarından biri olan Adıyaman'ın eski adı Hısnımansûr'dur. Bölgede Pirin, Zey, Haydaran, Palanlı ve Gümüşkaya'da yapılan kazılarda tarih öncesi medeniyetlere ait çeşitli kalıntılar bulunmuştur. Bunlardan, Adıyaman ve çevresinin sırasıyla Hitit, Hurri, Mitanni, Kummuh, Âsur, Pers, Kommagene krallıkları ile Roma ve Bizans hâkimiyetine girdiği anlaşılmaktadır. Ayrıca başkenti Samosota (Samsat] olan Kommagene Krallığı, egemenliğini M.S. 72'ye kadar bu bölgede sürdürmüştür. 670'lerde Emevîlerin, 758'de Abbâsîlerin hâkimiyetine giren Hısnımansûr, X. yüzyılda yeniden Bizanslılara geçti ve Türklerce ilk defa 1066'da Selçuklu kumandanı Gümüştegin tarafından alındı. Bundan sonra zaman zaman Artuklu, Eyyûbî ve Selçukluların hâkimiyeti altına girdi; daha sonra Osmanlı idaresine kadar Moğol, Akkoyunlu, Dulkadıroğulları Beyliği ve Memlük idarelerinde kaldı. Osmanlı hâkimiyetine ilk girişi I. Bayezid devrinde olmakla birlikte Yavuz Sultan Selim tarafından 1515'te Diyarbakır'ın fethi sırasında kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. Cumhuriyet döneminde Hısnımansûr, 1923'ten 1954 yılına kadar Malatya’nın ilçesi olarak kaldı. 22 Haziran 1954'te Adıyaman ilinin kurulmasıyla merkez ilçe oldu.
2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat bölümü içinde bulunan Adıyaman kuzeyinde Malatya, batıda Kahramanmaraş, güneybatıda Gaziantep, güneydoğuda Şanlıurfa ve doğuda ise Diyarbakır ili ile çevrilidir. Adıyaman’ın Kuzey kesimi Torosların uzantısı olan Malatya dağları ile çevrilidir. Çelikhan, Gerger ve Tut İlçelerinin arazilerinin çoğu dağlıktır. Toros sıra dağlarının eteklerinde verimli topraklar yer almaktadır. Güneye inildikçe ova nitelikli araziler başlar. Kahta, Samsat, Keysun ve Pınarbaşı ovaları ilin önemli ovalarıdır. Fırat Nehri İlin en önemli akarsuyudur.
Adıyaman, İzmir’e 1236 km, İstanbul’a 1208 km ve Ankara’ya 755 km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçe nüfusu 308.915 ve il genel nüfusu ise 626.465 olarak tespit edilmiştir. Adıyaman’ının merkez ilçesi ile birlikte Besni, Çelikhan, Gerger, Gölbaşı, Kahta, Samsat, Sincik ve Tut olmak üzere 9 İlçesi, 14 Beldesi ve 453 köyü bulunmaktadır.
3-) İklim ve Bitki Örtüsü
Adıyaman ili Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri arasında köprü vazifesi gören bir şehirdir. Hatta kısmen Akdeniz Bölgesinin özelliklerini de taşır. Bu nedenle iklim ve bitki örtüsü de bu üç bölgenin özelliklerini taşımaktadır. Adıyaman'ı doğudan batıya doğru bölen Anti Torosların kuzeyinde kalan dağlık bölgenin iklimi ile güneyinde kalan bölgenin iklimi birbirinden farklıdır. Kuzeyde bulunan Çelikhan ile Gerger ilçesinin bir kısmı Doğu Anadolu Bölgesi iklim özelliklerini taşımaktadır. Batıda bulunan Gölbaşı ile Besni ilçesinin bir kısmı ise Akdeniz Bölgesi iklimine sahiptir. Güneyi, yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı; kuzeyi yazları kurak ve serin, kışları yağışlı ve soğuktur. Atatürk Baraj Göleti alanının oluşmasından sonra, ilin ikliminde bir yumuşama ve nem oranında bir artış olmuştur.
Adıyaman’ın Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinin arasında kalması nedeniyle bitki örtüsü de bu üç bölgenin özelliklerini taşımaktadır. Yüksek rakımlı yerler genelde meşe ağaçları ile kaplanmış olmakla birlikte, su ve toprak erozyonu nedeni ile çıplak hale gelmiş araziler de mevcuttur. Yaz mevsiminin uzun ve kurak geçmesi dolayısıyla orman içi bitki örtüsü yok denecek kadar azdır. Tarım yapılmayan alanlar mera, yabani ağaçlar ve makilerle kaplıdır. Sazlık, bataklık alanlarda suyu seven bitki türlerine rastlanmaktadır.
4-) Ekonomi
Adıyaman’ın ekonomisi temel olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Halkın % 80’i tarımla uğraşır. Adıyaman’ın toprağı tarıma elverişlidir ve tarım gittikçe modernleşmektedir. Bağ ve bahçe boldur, 25 çeşit üzüm yetişir. Bunlardan en meşhuru Besni’de yetişen “Peygamber Üzümü”dür. Bağcılıkta çok ileri gitmiştir. Tütün ekimi yapılmakta ve yüksek verim alınmaktadır. Antepfıstığı da önemli bir gelir kaynağıdır. Ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalı olmakla birlikte son yıllarda özelikle tekstil, gıda ve mermer sektörü yatırımlarında sanayileşme eğilimi görünmektedir. Maden kaynakları bakımından oldukça zengin potansiyele sahiptir. En önemli yer altı zenginliği petroldür. Özel sektör üretimleri ile birlikte ülkemiz ham petrolünün yaklaşık %20’si Adıyaman bölgesinde üretilmektedir.
ULAŞIM
1-) Karayolu
Adıyaman kara yolu bakımından geniş bir ulaşım ağına sahiptir. Adıyaman’da Türkiye’nin her yerine karayolu bağlantısı bulunmaktadır. Şehirde demiryolu ve havayolu ulaşımı da sağlanmakla birlikte karayolu ulaşımı ön planda gelmektedir. Adıyaman’a karayolu ile Gaziantep, Şanlıurfa, Malatya, Kahramanmaraş ve Diyarbakır olmak üzere 5 güzergâhtan gelinir. Adıyaman'ın Gölbaşı ilçesi tam bir kavşak yeri olup, Malatya Kahramanmaraş - Gaziantep karayolu ulaşımı Gölbaşı ilçesi üzerinden sağlanır. Bu güzergâhlar üzerinde mevcut olan pek çok tarihi ve turistik eserler görülebilir. Bu nedenle Türkiye’nin her tarafından şehre doğrudan otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şehir merkezine 4 km mesafedeki Otogara özel araç veya minibüs ve belediye otobüsleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz.
Adıyaman Otogarı: Sıratut Mh., Adıyaman Diyarbakır Yolu, 02100 Ziyaretpayamlı/Adıyaman
Tel: 0 (416) 216 56 20
2-) Demiryolu
Adıyaman’a doğrudan demir yolu ulaşımı bulunmamaktadır. Demiryolu ulaşımı, Adıyaman'a 63 km uzaklıktaki Adıyaman - Gölbaşı İlçesinden yapılmakta olup, demir yolu ulaşımı Elazığ-Adana-Elazığ arasında her gün işletilmekte olan Fırat Ekspresi vasıtasıyla sağlanmaktadır.
Gölbaşı Tren Garı: Cumhuriyet Mah., Gölbaşı/Adıyaman
Telefon: (416) 781 60 80
3-) Havayolu
Adıyaman’da 1998 yılında kurulan Adıyaman Havaalanı bulunmaktadır. Adıyaman’da hava limanı tüm uçak seferlerine açıktır. Ankara, İstanbul ve İzmir hattına tarifeli uçak seferleri bulunmaktadır. Merkeze 22 km mesafe bulunan Havaalanından şehir merkezine ulaşım HAVAŞ servisleri ve belediye otobüsleri ile sağlanmaktadır.
Adıyaman Havaalanı: Boztepe Merkez/Adıyaman
Telefon: (0416) 244 22 12
Şehrin Meşhur Yönleri
16 medeniyete ev sahipliği yapmış olan Adıyaman, Komagene uygarlığının ayakta kalan eserleri ile dünya çapında meşhurdur. Adıyaman, Nemrut Dağı ve temsil ettiği medeniyetleri kadar, çiğ köfteyi tüm dünyaya armağan etmesi ile de bilinmektedir.
Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler
Adıyaman’ı gezip gördükten sonra dönüşte kendinize, ailenize ve sevdiklerinize hediye almak isterseniz sizi memnun edecek miktarda yöresel ürün bulacaksınız. Bu noktada Adıyaman'ın merkezinde bulunan tarihi Oturakçı Pazarındaki tarihi dükkânlardan yöreye ait kilimler, halılar, çantalar ve heybeler ve özellikle Pişinik ve Alikan halılarından satın alabilirsiniz.
Bunun yanında turistik eşyalar ve Nemrut heykelleri satın alabilirsiniz. Yine Besni’nin meşhur kuru üzümü alınabilir.
Dünyadaki en eski medeniyetin oluştuğu yerlerin arasında yer alan ve tarihi boyunca 16 medeniyete kucak açmış olan Adıyaman, bu tarihi ve kültürel mirası günümüze kadar korumayı başarabilmiş turizm kentlerinden biridir. Doğal güzellikleri, tarihi yapıları, ören yerleri, kaplıcaları ve köklü kültürü ile ülkemizin görülmesi gereken yerlerinden biridir. İşte Adıyaman’a gitmenizi gerektiren tarihi ve doğal güzellikler:
1-) Nemrut Dağı ve Komagene Krallığı
Nemrut Dağı Ören Yeri ve Komagene Krallığı Adıyaman’ın simgesi olmuş tarihi yerlerdir. Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için 2 bin 150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı’nın yamaçlarına yaptırdığı mezar ve anıtsal heykeller, Helenistik Dönem'in en görkemli kalıntılarından birisidir. Anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmıştır. İyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmış olup, 8-10 metre yüksekliktedir. Doğu ve batı teraslarında Antiochos ile tanrı-tanrıça heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri bulunmaktadır. Batı terasında eşsiz bir aslanlı horoskop yer almaktadır. Aslanın üzerinde 16 ışından oluşan 3 adet yıldız vardır ve bunlar Mars, Merkür ve Jüpiter gezegenlerini temsil etmekte olduğu sanılmaktadır. Tarihte bilinen en eski horoskoptur. Eski çağlarda Kommagene olarak anılan bölgede I. Mithradates tarafından bağımsız bir krallık kurulmuş, krallık, onun oğlu I. Antiochos (M.Ö. 62-32) döneminde önem kazanmıştır. M.S. 72 yılında Roma’ya karşı yapılan savaşın kaybedilmesinin ardından krallığın bağımsızlığı sona ermiştir. 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır. Adıyaman il merkezine 87 km. Kâhta ilçesine 43 km uzaklıkta bulunan Nemrut Dağı Ören Yerine özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
2-) Perre Antik Kenti
Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olan Perre Antik Kenti Melitene’yi (Malatya) başkent Samosata’ya (Samsat) bağlayan yol güzergâhı üzerinde olması nedeniyle geçmişte jeopolitik bir öneme sahipti. Antik Dönem'de hem dinsel hem de jeopolitik öneme sahip bir kent olan Perre Antik Kenti MS. 325 yılında Nicaea (İznik)’de toplanan İncil konsiline Piskopos İoannes Perdos yönetimindeki Persidas eyaletinin bir şehri olarak katılır. MS. 433 yılında Samosata’lı (Samsatlı) Andreasın Alexander’e yazdığı mektupta Perre’de bulunan bazı önemli piskoposlardan bahsetmesi kentin dinsel açıdan da önemli bir kent olduğunu göstermektedir. Kutsal Şehir (Hierapolis) olarak anılan Perre Antik Kenti, Antik Roma kaynaklarında suyunun güzelliğinden bahsedilmekte, kervanlar, yolcular ve ordular tarafından dinlenme yeri olarak kullanıldığı anlatılmaktadır. Bahsedilen suyun aktığı Roma Çeşmesi halen kullanılmaktadır. Ayrıca burada bulunan kaya mezarları kayalıklar içine oyularak yapılmıştır ve harika görünüme sahiptirler. Adıyaman Merkezde Malatya yolu üzeri 5'inci kilometre üzerinde bulunan Perre Antik Kentine özel araç veya toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlayabilirsiniz.
3-) Karakuş Tümülüsü ve Anıtlar
Kommagene Krallığından geriye kalan önemli tarihi yapılardan biri de Karakuş Tümülüsü ve burada bulunan anıtlardır. Adıyaman Kâhta İlçesi sınırları içinde yer alan Karakuş Tümülüsü, Kommagene Krallık Ailesi'nin kadınlarına ait bir anıt mezardır. Tümülüsün üzeri çay taşlarının yığılmasıyla oluşmuştur. Yaklaşık 20 metre yüksekliğindeki tümülüsün güneyinde dikili bulunan sütun üzerindeki kartal heykelinden dolayı yöre halkı tarafından 'karakuş' olarak anılmış ve literatüre bu isimle kaydedilmiştir. Tümülüsün doğusunda iki adet yaklaşık 10 metre yüksekliğinde sütun bulunmaktadır. Bir sütun üzerinde boğa, diğer sütun üzerinde ise aslan heykeli motifi bulunmaktaydı. Ancak günümüzde sadece boğa motifi durmaktadır ve onun da baş kısmı yok olmuştur. Tümülüsün batısında ise Kommagene Kralı I. Antiochos’un (MÖ 69 – 36) oğlu Kral II. Mithridates’in (MÖ. 36-20) kız kardeşi Laodike ile tokalaşma kabartması yer alır. Sütun üzerindeki yazıttan anıt mezarın Kral Antiochos’un eşi İsias, kızı Antiochis ve torunu Aka’ya ait olduğu anlaşılmaktadır. Kâhta İlçesi'nin 20 kilometre kuzeyinde bulunan Karakuş Tümülüsü’ne özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
4-) Cendere Köprüsü
Roma Köprüsü veya Septimius Severus Köprüsü olarak da bilinen Cendere Köprüsü, Antik Roma mimarisinin muhteşem bir anıtsal örneğidir. Köprü Roma İmparatoru Septimius Severus’un (MS 193-211) emriyle o tarihte Samsat’ta (Somasata) karargâh kuran XVI. Lejyon tarafından yaptırılmıştır. Antik Cabinas (Cendere) Çayı üzerinde yer alan Köprü, muhteşem bir kanyondan akan çayın iki tarafını birleştirdiği için bu isim verilmiştir. Biri ana kemer ve biri tahliye kemeri olmak üzere iki kemerden oluşan Cendere Köprüsü, her biri tonlarca ağırlıkta olan düzgün kesme taşlardan yapılmıştır. 7 metre genişliğinde, 30 metre yüksekliğinde ve 120 metre uzunluğunda olan köprünün en ilginç mimari özelliği harç kullanılmadan yapılmış olmasıdır. Köprü, her iki tarafından rampa biçiminde yükselerek orta kısımda birleşmektedir. Bu özellik köprünün hem statik olarak dayanıklılığını artırmakta hem de köprüye anıtsal bir görünüm kazandırmaktadır. Köprünün güneydeki girişin her iki tarafında birer adet korint düzeninde sütun bulunmaktadır. Üzerinde yer alan yazıtlardan birinin köprüyü yaptıran İmparator Septimius Severus, diğerinin ise onun karısı Julia Domna adına dikildiği anlaşılmaktadır. Kuzeydeki girişin bir tarafında bulunan sütun üzerindeki yazıt ise bu sütunun oğulları Caracalla adına dikildiğini göstermektedir. Bu sütunun karşısında köprünün yapıldığı dönemde oğulları Geta adına dikilmiş bir sütun daha olduğu bilinmektedir. Ancak Septimius Severus’tan sonra tahta geçen İmparator Caracalla (MS 211-217), kardeşi Geta’yı öldürterek bu sütunu kaldırtmıştır. Adıyaman Kâhta ilçesinde Sincik yolu üzerinde 55 km mesafede bulunan Cendere Köprüsüne özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
5-) Adıyaman Ulu Cami
Adıyaman şehir merkezinde bulunan Ulu Cami yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikle Dulkadiroğulları Beyliği zamanında 1506-1515 yılları arasında Dulkadirli Beyi Durak Bey tarafından yaptırılmış olduğu tahmin edilmektedir. Yapımından sonra birçok kez onarımdan geçen Caminin 1863 tarihinde yaptırılan onarımdan sonra bugünkü şeklini almıştır. Adıyaman merkezde yürüme mesafesinde bulunan Camiye özel araç veya toplu taşıma araçlarıyla da ulaşım sağlayabilirsiniz.
6-) Adıyaman Müzesi
Zengin tarih eser koleksiyonu nedeniyle Adıyaman’da en çok ziyaret edilen yerlerden biri olan Adıyaman Müzesi’nde Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağı, Demir Çağı, Helenistik, Roma, Bizans, İslami, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait çeşitli eserler sergilenmektedir. Müzede bulunan Etnoğrafik Eserler Salonu'nda ise yörede derlenen halı, kilim ve cicim gibi el dokumaları, kadın ve erkek giysileri, gümüş takılar ile bakır eşyalar teşhir edilmektedir. Adıyaman merkezde yürüme mesafesinde bulunan Müzeye özel araç veya toplu taşıma araçlarıyla da ulaşım sağlayabilirsiniz.
7-) Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı
Adıyaman’ın doğal güzelliklerinden biri olan Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı Gölbaşı, İnekli ve Azaplı göllerini kapsamaktadır. 2008 yılında ‘Tabiat Parkı’’ olarak ilan edilen ve her mevsim ziyaretçilerin ilgisini çeken Tabiat Parkında özellikle sonbaharda ağaçların yaprakları sarıdan kızıla dönerken ortaya kartpostallık görüntüler çıkmaktadır. Fotoğraf tutkunlarının ve doğaseverlerin uğrak yeri olan tabiat parkı eğlenme, dinlenme, kuş gözlemevi, fotoğrafçılık, bisiklet turu gibi imkanları barındırmaktadır. Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesine bağlı Aşağıazaplı Köyü sınırları içerisinde Adıyaman kent merkezine yaklaşık 78 km, Gölbaşı ilçe merkezine 12 km uzaklıkta bulunan Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkına özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
8-) Su Gözü (Değirmen Çayı)
Eski Besni'nin yaklaşık 10 kilometre güneyinde Sofraz Çayı'nın doğduğu yer olan Su Gözü akarsu, ağaçlar ve sarp kayalıklardan oluşan güzel bir bölge olup özellikle serinlik ve sakinlik arayanlar için mükemmel bir yerdir. Son yapılan çevre düzenlemesinde bay, bayan engelli tuvaletleri, bay, bayan mescitleri, çeşmeler, banklar, mangallıklar, köprü, şelale, çöp kovaları, çocuk oyun grubu ve otopark yapılarak halkın hizmetine sunulan Su Gözü mesire alanı halkın yoğun ilgisini çekmektedir. Adıyaman kent merkezine yaklaşık 50 km, Besni ilçesine ise 10 km uzaklıkta bulunan Su Gözüne, özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
9-) Atatürk Barajı
İçinde Adıyaman’ın da olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki 9 ilde uygulanmakta olan çok sektörlü entegre bir bölgesel kalkınma projesi olan GAP Projenin en önemli ayağı olan Atatürk Barajı Türkiye'nin en büyük, dünyanın 4. büyük barajıdır. Adıyaman ve Şanlıurfa il sınırları içerisinde yer alan Atatürk barajı ile yıllarca kurak olan bu topraklara adeta can gelmiş, bölgenin ekonomisi hızla gelişmiştir. Diğer taraftan, yöre halkı tarafından "deniz" olarak nitelendirilen Baraj Göleti, bölge turizmine büyük ölçüde çeşitlilik sağlamıştır. Gölet üzerinde balıkçılık ve su sporları yapılmaktadır. Adıyaman iline 51 km uzaklıktaki Atatürk Barajına özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
10-) Abuzer Gaffari Türbesi
Adıyaman’da savaşırken düşmanlar tarafından şehit edildiği ve buraya gömüldüğü rivayet edilen ve sahabeden olduğu bilinen Abuzer Gaffari Hazretlerine ait olan Türbenin IV. Murat tarafından Bağdat seferi dönüşünde yaptırıldığı rivayet edilmektedir. Adıyaman’ın en tanınmış ziyaretgâhlarından biri olan Türbe Adıyaman merkeze yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta olan Ziyaret Köyü'nde olup özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.
11-) Diğer Yerler
Adıyaman’ın yukarıda belirtilen tarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra Gerger İlçesi yolu güzergahında bulunan Üzeyir Peygamber Türbesini; Adıyaman Oymaklı Köyü'nde bulunan ve tarihi Geç Hitit Beylikleri Dönemi'ne kadar dayanan Gerger Kalesini; Adıyaman Merkezde 4 veya 5'inci yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Mor Petrus ve Mor Paulus Kilisesini; İ.Ö. 2'inci yüzyılın başlarında Kommagene'lerin atası Arsemez tarafından Kahta Çayı'nın doğusunda Eski Kahta Kalesi'nin karşısında kurulmuş olan ve krallığın yazlık başkenti ve idare merkezi olan Arsameia Ören Yerini; ilk yapılış tarihi Hititlere dayanan ve bugünkü şekli Memluklular Dönemi'nden kalan Adıyaman Kahta İlçesi'ne bağlı Kocahisar Köyündeki Yeni Kaleyi; Eski Kahta (Kocahisar) Köyü sınırları içinde bulunan ve mimari yapısına bakılarak Selçuklu Dönemi'nde yapıldığı tahmin edilen Selçuklu Köprüsünü de gezilecek yerler listesine koymayı unutmayınız.
Ne Zaman Gidilir? Neler Yapılır?
Adıyaman’a hâkim olan iklim koşulları ve gezilecek yerlerin niteliği dikkate alındığında Adıyaman için en ideal gezi dönemi ilkbahar ve yaz aylarıdır.
1-) Şehrin Yemek Lezzetleri
Tarihin bilinen en eski yerleşim yerlerinden biri olan Adıyaman, tarihi kadar zengin bir mutfak kültürüne de sahiptir. Bölgenin kültürel çeşitliliğinin fazla olmasının etkileri yemek kültürüne de yansımış ve oldukça değişik lezzetlerin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır. Yöre yemeklerinin temel maddeleri olarak buğday ürünleri, kuru baklagiller, patlıcan, domates ve lahana kullanılmaktadır. Soğan, sarımsak, salça, pul biber, maydanoz ve baharatlar tüm yemeklerde tat verici olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle yolunuz Adıyaman’a düştüğünde Adıyamanlı ustaların ellerinden çıkan ve şehrin markası haline gelen Adıyaman Çiğ Köfteyi;
bir çeşit yabani nane olan yarpuz, kuşbaşı kuzu eti, dana kıyma, nohut ve bulgur kullanılarak hazırlanan Yarpuzlu Köfteyi; bol bol kavurma ve baharat kullanılarak hazırlanan Kavurmalı Hıtapı; malzemesi yoğurt olan lezzetli Meyir Çorbasını ;
Kuzu kavurma, nohut ve çeşitli baharatların bir araya geldiği Buhara Pilavını; yoğunluklu olarak domates, patlıcan, kabak ve fasulye sebzelerinden yapılan şifa kaynağı Tırşiki; Adıyaman’ın baharatlı ve etli yemeklerinin yanında mideyi rahatlatan bol limonlu Pirpirim Salatasını; Kuzu et, patlıcan, domates, biber, soğan ve sarımsağın tavada lezzet şölenine dönüştüğü Adıyaman Tavasını ;
Bulgur ve irmik kullanılarak hazırlanan hamuruna kıymalı, soğanlı, maydanozlu karışım doldurulup pişirilen Adıyaman Usulü İçli Köfteyi; Adıyaman’ın pratik ve leziz tatlarından olan Şıllık Tatlısını ;
Adıyamanlılar vazgeçemediği Patlıcanlı Kebabını; bildiğiniz cacığın içine patlıcan konarak hazırlanan gayet lezzetli ve hafif olan Patlıcan Cacığını denemeyi unutmayınız.
Adıyaman’a gelen ziyaretçilerin konaklayabileceği çok çeşitli konaklama imkânları bulunmaktadır. Doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel öneme sahip yapılarıyla her yıl çok sayıda turiste ev sahipliği yapan Adıyaman’da konaklamak için her bütçeye uygun kaliteli otel ve pansiyonlar bulunmaktadır. Özel sektöre ait konaklama yerlerinin haricinde Adıyaman ve ilçelerinde öğretmenevi ve polis evi gibi kamu kurumlarına ait konaklama yerleri de bulunmaktadır. Aşağıda kalınabilecek yerlerin listesi verilmiştir.
Adıyaman Merkez Öğretmenevi: Sıratut Mah. Cumhuriyet Caddesi. No:4. Adıyaman
Telefon: (416) 214 24 11
Adıyaman Polisevi: Siteler Mah. Atatürk Bulvarı. No:425. Adıyaman
Telefon: (416) 225 04 71
Adıyaman Üniversitesi Uygulama Oteli: Adıyaman Üniversitesi Kampüsü Adıyaman
Telefon: 0416 223 28 64
TPAO Adıyaman Misafirhanesi: Karapınar Mah. Adıyaman
Telefon: 0416 227 28 11 – 5070
DSİ 20. Bölge Müdürlüğü 203.Şube Müdürlüğü Misafirhanesi: Ali Taş Mah. Atatürk Bulvarı No: 121-Adıyaman
Telefon: 0 416 216 43 12
1-) Festival ve Etkinlikler
Başta Komagene Krallığı olmak üzere 16 medeniyete ev sahipliği yapmış olan Adıyaman, zengin tarihini ve doğal güzelliklerini tanıtmayı ve korumayı amaçlayan yöresel ve ulusal düzeyde birçok etkinlik ve festivale de sahipliği yapmaktadır. Yapılan bu festival ve etkinliklerden katılmanızı önerdiklerimiz şunlardır:
Uluslararası Nemrut Kommagene Festivali
Her yıl Haziran ayında Adıyaman Kâhta’da düzenlenen Uluslararası Nemrut Kommagene Festivali Kâhta Kaymakamlığı ve Kâhta Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenmektedir. Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Nemrut Dağı’ndaki Kommagene Krallığına ait tarihi ve kültürel varlıkları tüm dünyaya tanıtmayı amaçlayan Festival kapsamında paneller, sergiler, konserler, sempozyumlar tertiplenmektedir.
Adıyaman Çiğköfte Festivali
Adıyaman Etsiz Çiğköftesi’nin daha geniş kitleler tarafından tanınması için Adıyaman Belediyesi tarafından her yıl Ekim ayında düzenlenen Çiğköfte Festivali kapsamında yöresel ve ulusal ürünlerin sergileneceği stantlar kurulmakta, fotoğraf, resim ve el sanatları sergileri ve halk konserleri düzenlenmektedir.
Adıyaman Uluslararası Müzik Festivali
Adıyamanlı sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği Adıyaman Uluslararası Müzik Festivali Adıyaman Belediyesi tarafından her yıl Mart-Nisan ayları içerisinde düzenlenmektedir.
Gölfest Tarım, Kültür, Sanat, Turizm, Eğitim, Spor ve Yardımlaşma Festivali
Gölfest Tarım, Kültür, Sanat, Turizm, Eğitim, Spor ve Yardımlaşma Festivali her yıl Eylül ayında Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde düzenlenmektedir. Gölbaşı Kaymakamlığı ve Gölbaşı Belediye Başkanlığının birlikte düzenlediği festival ulusal düzeyde yapılan bir festivaldir. İlçenin tarım girdisi olan ve ülkemizin en güzel üzümlerinden “Peygamber Üzümü”nü tanıtmak, üreticileri teşvik etmek, desteklemek amaçlanmaktadır.
2-) Sosyal ve Kültürel Alanlar
Adıyaman’da tüm ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz alışveriş merkezlerinin yanı sıra yöresel ürünleri satın alabileceğiniz yöresel çarşı ve dükkânlar bulunmaktadır. Bu noktada Adıyaman Park AVM isimli alışveriş merkezi, Adıyaman’a gittiğinizde zaman harcayacağınız, keyifle alışveriş yapacağınız nezih mekânlardan birdir. Bunun yanında tarihi dokusuyla hizmet veren tarihi Oturakçı Pazarında alışveriş yapabilirsiniz.
Tarihi ve doğal güzellikleriyle adından söz ettiren Adıyaman’da sosyal ve kültürel yaşam da hareketlidir. Şehirdeki kültürel mekânlarda yıl boyu birçok etkinliğe ev sahipliği yapılmaktadır. Çevre il şehir tiyatroları ve devlet tiyatroları bu kültür merkezlerinde önemli gösterilere imza atmaktadır. Adıyaman Belediyesi Kültür Merkezinin yapım çalışmaları devam etmektedir.
3-) Üniversite
Adıyaman’da 2006 yılında kurulmuş olan Adıyaman Üniversitesi bulunmaktadır. Üniversite mevcut halde, 13 fakülte, 1’i devlet konservatuvarı olmak üzere 3 yüksekokul, 6 meslek yüksekokulu, 3 enstitü, 13 araştırma ve uygulama merkeziyle yükseköğretim hizmeti vermektedir. Üniversite kampüs ve yerleşkelerine ulaşım belediye araçlarıyla sağlanmaktadır.
Adıyaman Üniversitesi: Altınşehir Mah. Atatürk Bulvarı No:1 02040, Merkez / Adıyaman
Tel: 0 (416) 223 3800-01-02-03-04-05-06
Web: https://adiyaman.edu.tr/tr
Kredi Yurtlar Kurumunun bünyesinde üniversitesi öğrencilerine hizmet veren 4 tanesi il merkezinde 2 tanesi ilçelerde bulunan toplam 6 yurt bulunmaktadır. Devlet yurtları haricinde şehir merkezinde öğrencilere hizmet veren bir çok özel yurt ve apart şeklinde öğrenci evleri de bulunmaktadır.
Besni-Servi M.Erdemoğlu Yurdu: Kaymakam Hasan Tütün Mah. Yurt sok. No:2 Besni/Adıyaman
Telefon: 0(416) 311-00-14, 0(416) 311-05-11
Kâhta Yurdu: (A Blok) Karşıyaka Mah. Mustafa Kemal Cad. No:74 Kâhta /Adıyaman
(B Blok) Girne Mahallesi. 6059 Nolu Sokak No:1 Kâhta/Adıyaman
Telefon: 0416 725 99 16
Yediyaman Öğrenci Yurdu: Altınşehir Mah. 30163 Sokak. No: 5 Adıyaman
Telefon: 0416 223 13 94
Adıyaman Yurdu: Altınşehir Mah. Atatürk Bulvarı no: 1/E - 1/F Adıyaman
Telefon: 0(416) 223-13-06
Veysel Karani Öğrenci Yurdu: Altınşehir Mah. Üniversite Cad. No. 11 Adıyaman
Telefon: 0(416) 202-03-07
Safvan Bin Muattal Öğrenci Yurdu: Altınşehir Mah. 3052.Sok No:2 Adıyaman
Telefon: 0(416) 202 04 29
4-) Kütüphane
Adıyaman ve ilçelerinde Kültür ve Turizm Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren halk kütüphanelerinin yanı sıra Adıyaman Üniversitesi Merkez Kütüphanesi bulunmaktadır.
Adıyaman İl Halk Kütüphanesi: Bahçelievler Mah. Atatürk Bulvarı. No: 288 Adıyaman
Tel: 0(416) 216-1115
Adıyaman Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: Adıyaman Üniversitesi Kampüsü Medico Sosyal Binası Kat: 2 Adıyaman
Tel: 0(416)223 38 27
Adıyaman Valiliği
Alitaşı Mahallesi Atatürk Bulvarı No.144 Adıyaman
+90 416 216 50 01
Adıyaman Belediyesi
Hocaömer Mahallesi Gölebatmaz Caddesi No:2 Merkez/Adıyaman
+90 416 216 17 22
Adıyaman İl Emniyet Müdürlüğü
Mehmet Akif Mah. Atatürk Blv. Yanyolu 313 A, Merkez/Adıyaman
+90 416 216 4885
Adıyaman İl Jandarma Komutanlığı
Varlık Mah. Mehmetçik Cad. Merkez/ ADIYAMAN
+90 416 216 32 32
https://adiyaman.jandarma.gov.tr/
Adıyaman İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Ali Taşı Mahallesi Atatürk Bulvarı 144/1 Merkez / Adıyaman
+90 416 216 10 21 / 0416 216 48 76 / 0416 216 11 81
Adıyaman İl Sağlık Müdürlüğü
Barbaros Hayrettin Mah. Atatürk Bulvarı No: 33/A 82.Yıl Hizmet Binası Merkez/ADIYAMAN
+90 416 225 01 95 - 0416 225 10 21–22
https://adiyamanism.saglik.gov.tr/
Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Yunus Emre Mahallesi, 1164. Sk. No:13 Adıyaman Merkez
+90 416 216 1015
Gezilecek Yerler
