Mail:info@tayinciler.com

1-)Tarihi Doku

Orta Asya’dan gelen kavimlerin Anadolu’ya girişleri sırasında bir geçiş bölgesi olan Ağrı bir dönem Hititler’in egemenliğinde kaldıktan sonra, M.Ö.1340-M.Ö.1200 tarihleri arasında Hurriler ve daha sonra da Urartular yöreye hâkim olmuşlardır. Bölge daha sonra sırasıyla Medler, Persler, Makedonyalılar, Ermeniler, Abbasiler, Bizanslılar, Selçuklular, Ani Atabekleri, Cengizliler, İlhanlılar, Celayirliler, Moğollar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Sefeviler’in egemenliğine geçmiştir. Ağrı, Çaldıran Savaşı sonrasında ise Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı döneminde Şorbulak olarak anılan ilin adı, Ermeniler zamanında Karakilise olarak değiştirilmiştir. Kazım Karabekir Paşa zamanında Karakilise ismi değiştirilerek Karaköse diye adlandırılmıştır. Cumhuriyetin ilanında il merkezi Doğubayazıt idi. 1926’da Karaköse il merkezi, Doğubayazıt ise ilçe oldu. 1938’de Karaköse ismi Ağrı olarak değiştirildi.

 

2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Murat-Van bölümü içinde kalan yüksek Anadolu yaylasının devamı üzerinde yer alan Ağrı’nın doğusunda İran, batısında Muş ve Erzurum, kuzeyinde Kars, güneyinde Van ve Bitlis ile kuzeydoğusunda Iğdır illeri bulunmaktadır. Anadolu İran’la bağlantısını sağlayan yolun üzerinde bulunması ile önemi artan ilin topraklarının %46’sını dağlık alanlar, %29’unu ovalar, %18’ini platolar ve %7’sini yaylalar oluşturmaktadır. 5.137 metre yüksekliğiyle Türkiye'nin en büyük dağı olan Ağrı Dağı il sınırları içerisinde bulunmaktadır.

Ağrı, İzmir’e 1635 km, İstanbul’a 1409 km ve Ankara’ya 1056 km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçe nüfusu 151.083 ve il genel nüfusu ise 536.199 olarak tespit edilmiştir. Ağrı’nın merkez ilçesi ile birlikte Diyadin, Doğubayazıt, Eleşkirt, Hamur, Patnos, Taşlıçay ve Tutak olmak üzere 8 İlçesi, 4 Beldesi ve 563 köyü bulunmaktadır. 

 

3-) İklim ve Bitki Örtüsü

Karasal iklimin hâkim olduğu Ağrı’da kışları soğuk ve sert yazlar ise kurak ve sıcaktır. Türkiye’nin en soğuk ve en uzun kışının yaşandığı Ağrı’da ilk ve sonbahar kısa sürer.

Karasal iklimin hüküm sürdüğü Ağrı’da tabii bitki örtüsü, genellikle yüksek plato stepleri görünümündeki bozkırlardır. Ormana sahip olmayan ilde bozkırlar özellikle, Ağrı merkez, Eleşkirt ilçesi ve Yukarı Murat Irmağı civarında yoğunluk kazanmaktadır. Ağrı'da bitki örtüsü olarak zengin otsu bitki türleri egemendir. İlkbaharda canlanan otlar, sonbaharda havaların soğumasıyla tükenir. Volkanik bir arazi oluşu, yağışların az, ısının çok düşük olması sebebiyle dağlar ve ovalar çıplaktır. Arazinin % 20’si mer’a ve otlak olup % 80’i ekime elverişli değildir.

 

4-) Ekonomi

Doğu Anadolu’nun çoğu ilinde olduğu gibi Ağrı’da da sanayi gelişmemiş olup halkın geçimi genelde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Düzlük alanların daha verimli olduğu Ağrı’da genellikle tarla ziraatına dayalı tarım ve hayvancılık gelişmiştir. Yayla ve meralarda yetişen hayvanlar ve bu hayvanlardan elde edilen ürünler, il ticaret hayatında önemli rol oynar. Şehir Merkezine yakın köylerde arıcılık da yapılır. Yapılan sanayi kuruluşları halkın başlıca geçim kaynağı olan hayvancılığa yöneliktir. Hayvansal hammaddelerin bir kısmı bu endüstri kollarında işlenir. İran sınırında bulunması ve Gürbulak sınır kapısı sebebiyle Doğubayazıt’ta ticaret daha gelişmiştir.

 

ULAŞIM

 

1-) Karayolu

Ağrı ulusal ve uluslararası karayolları bakımından gelişmiş bir şehirdir. Ağrı ili, Portekiz’den başlayarak Gürbulak’ta son bulan, 10 ülkeyi birbirine bağlayan ve batı-doğu rotası olarak adlandırılan yaklaşık 5.700 km uzunluğundaki E-80 (Avrupa rotası) yolunun bitiş noktasıdır. Bu yolun 195 km’si Ağrı ili sınırlarında kalmaktadır. Karayoluyla çevre ile ve ilçelerden Ağrı’ya ve Ağrı’dan çevre il ve ilçelere düzenli karayolu ulaşımı olduğu gibi, büyük şehirlere de her gün karşılıklı otobüs seferleri vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde ulaşımı sağlayan ana yolların bir kısmı Ağrı il sınırları içinden geçer. Asya'ya açılan bir kapı konumundaki Ağrı'dan, Gürbulak sınır kapısı ile İran'a ulaşım sağlanır. İl merkezinden geçen 100 numaralı devlet yolu, Ağrı'yı Erzurum üzerinden orta ve batı Anadolu'ya bağlar. Bu nedenle Türkiye’nin başta büyükşehirler olmak üzere çoğu şehrinden doğrudan otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şehir merkezine 15 km mesafedeki Otogara özel araç veya minibüs ve belediye otobüsleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz.

Ağrı Otogarı:  Abide Mah., 04100 Merkez / Ağrı

Tel: 0 (472) 215 18 25

 

2-) Demiryolu

Ağrı doğrudan demir yolu ulaşımı bulunmamaktadır. Ancak Ankara-Kars arasında her gün seferler düzenleyen Doğu Ekspresi kullanılarak Erzurum’a gelindikten sonra otobüslerle Ağrı’ya ulaşım sağlanabilir.  

 

3-) Havayolu

Ağrı’da 1997 yılında kurulan Ağrı Ahmed-i Hani Havaalanı bulunmaktadır. Ağrı’da hava limanı tüm uçak seferlerine açıktır. Ankara, İstanbul ve İzmir hattına tarifeli uçak seferleri bulunmaktadır. Merkeze 9 km mesafe bulunan Havaalanından şehir merkezine ulaşım HAVAŞ servisleri ve belediye otobüsleri ile sağlanmaktadır.

Ağrı Ahmed-i Hani Havaalanı: 100. Yıl Mah., 04000 Ağrı Merkez/Ağrı

Telefon: 0 (474) 216 0402 

 

Şehrin Meşhur Yönleri

Doğu Anadolu’nun en karlı ve yüksek şehirlerinden biri olan Ağrı, Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük dağı olan Ağrı Dağına ve Nuh'un Gemisine ev sahipliği yapması ile meşhurdur. 

 

Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler

Ağrı’yı gördükten sonra dönüşte kendinize, ailenize ve sevdiklerinize hediye almak isterseniz sizi memnun edecek miktarda yöresel ürün bulacaksınız. Bu noktada özellikle İsmail Beşikçi Caddesi üzerindeki mağaza ve dükkânlardan farklı kokusu ve binlerce renkli yayla çiçeğinden elde edilen, ülkemizin en lezzetli ballarından olan Ağrı Beyaz Balı  ve yöreye has peynirlerden ve özellikle Cacık peyniri alınabilir.

Ayrıca “Dev bir halı ve kilim pazarı” olarak kabul edilen Doğubayazıt’tan göz kamaştıran ve çoğu el dokuması olan Anadolu, İran ve Kafkasya halılarından satın alabilirsiniz.