1-) Tarihi Doku
Ege gölgesinde tarih ve uygarlığın izlerini taşıyan, dünyanın ender yerlerinden biri olan Aydın, tarihin çeşitli evrelerindeki değişik kültür birikimlerinin sergilendiği açık hava müzesi niteliğindedir. Aydın; tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, Antik Çağın Afrodisias, Milet, Alinda, Didyma, Nisa, Prien, Magnesia gibi önde gelen kentlerinde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir. Bugünkü Aydın; kuzeyindeki Top Yatağı sırtında kurulan Tralleis Kenti ile birlikte MÖ 2500 yılında Hititler zamanında gelişmiş, VII. yüzyılda Lydia zamanında da en parlak çağını yaşamıştır. Selçuklularla birlikte Türk uygarlığının kültür varlığı ve eserleriyle donatılan Aydın, sosyal hizmetler, tarım ve mimaride uygar zamanlara şahit olmuştur. Aydın'ın Türk egemenliğinde bir yönetim birimi statüsü kazanması 1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın şehzadesi Ertuğrul Bey'in vali olarak Aydın'a atanmasıyla başlamıştır. Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır.
2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus
Aydın, Anadolu'nun batısında, Ege Bölgesi'nin güneybatı kesiminde kıyı Ege bölümündedir. Aydın, ilk çağlardan beri verimli toprakları, elverişli, iklimi, ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Tarihi süreç içerisinde çeşitli uygarlıklara beşiklik eden ve bugün hala bu geçmişin derin izlerini taşıyan bir şehirdir. Günümüzde de tarımsal faaliyetlerin yoğunluğu ve çeşitliliği, turizm olanaklarına sahip bulunması Aydın’ın önemini giderek artırmaktadır. Aydın, kuzeyinde İzmir, Manisa, doğusunda Denizli, güneyinde Muğla ve batısından Ege Denizine açılır. Kuzey ve güneyi dağlık, engebelidir. İki bölüm arasında iki yandan faylarla sınırlanmış ve sonradan alüvyonlarla örtülmüş genç bir çöküntü alanı olan Büyük Menderes ovası yer alır. 1. derece deprem alanı olan bölge birçok kez yıkıcı depremlere maruz kalmıştır.
Türkiye’nin önemli tarihi ve turistik mekânlarından biri olan Aydın, İzmir’e 130 km, İstanbul’a 685 km ve Ankara’ya 604 km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçe olan Efeler’in nüfusu 293.816, il genel nüfusu ise 1.110.972 olarak tespit edilmiştir.
Aydın’ın Merkez Efeler, Bozdoğan, Buharkent, Çine, Didim, Efeler, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Kuyucak, Nazilli, Söke, Sultanhisar ve Yenipazar üzere 18 ilçesi bulunmaktadır. Büyükşehir statüsünde bulunan Aydın’ın toplam 672 mahallesi bulunmaktadır. Bu mahallelerden 83 tanesi merkez ilçe olan Efeler ilçesinde bulunmaktadır.
3-) İklim ve Bitki Örtüsü
Aydın'da Akdeniz iklimi görülmekte ve temel bitki örtüsü Akdeniz iklimini klasik bitki örtüsü olan sert yapraklı, kurağa dayanıklı bodur maki ağaçlarıdır. Yazların sıcak ve kurak, kışların ise yağışlı ve ılık geçtiği Aydın’da yıllık sıcaklık ortalaması 28° civarındadır. Kuzey rüzgârları sebebiyle Akdeniz bölgesine göre daha serindir. Büyük Menderes vadisi, diğer Ege ovaları gibi batıda denize doğru açılan bir oluk biçimindedir. Bu yüzden denizin ılıtıcı etkisi ve yağış getiren rüzgârlar iç kısımlara kadar kolaylıkla girmektedir. Ova tabanında incir, zeytin ve portakal bahçeleri büyük alanlar kaplamaktadır. Bunların dışında bağlar, bahçeler ve pamuk tarlaları geniş yer tutmaktadır. Bunların yanı sıra dağlarda çam, kestane, çınar, dişbudak, ıhlamur gibi ağaçlar görülür. İl topraklarının % 37’si ormanlarla kaplıdır. Bunların beşte biri üretime elverişli koru ormanlarıdır.
4-) Ekonomi
Bereketli topraklar üzerine kurulu olan Aydın, tarım ve turizm kenti olarak bilinmektedir. Ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın ağırlığı sanayi ve ticaret sektöründe yoğun olarak kendini hissettirmektedir. Nüfusunun %55’i geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır. Aydın, ülkemizde üretilen bitkisel ürünlerden 29’unda Türkiye’de ilk 10 da yer alarak ülke tarımındaki önemini göstermektedir. Aydın’a en çok katma değer yaratan bitkisel ürünler; incir, zeytin, pamuk ve kestanedir. Aydın incir, kestane, zeytin, Kereviz(sap), Tiritikale (yeşil ot) üretiminde Türkiye’de 1. sırada, enginar, pamuk ve çilek üretiminde 2. sırada, yerfıstığı ve mandalina (king) üretiminde ise üçüncü sıradadır.
Aydın, son yıllarda sanayileşme sürecine girmiş ve bu konuda hızla yol almaya devam etmektedir. Sanayisi ağırlıklı olarak; tarımsal üretimi işlemeye yönelik gıda imalatı, tekstil ürünleri imalatı, makine ve ekipman imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya ürünleri imalatı ve kimyevi maddeler imalatından oluşmaktadır. Aydın’da üretilen ürünlerin bir kısmı iç piyasada tüketilirken bir kısmı da yurt dışına ihraç edilmektedir. Yaş sebze ve meyveler, salamura zeytin, konserve, salça, işlenmiş incir gibi tarımsal ürünlerin yanı sıra sanayi ürünleri kapsamında tarım makineleri, zeytinyağı makineleri, otomotiv yan sanayi ürünleri, beyaz eşya ürünleri, yer altı servetlerinden feldspat, kuvars, mermer ile şişelenmiş içme suları dünyanın değişik ülkelerine ihraç edilmektedir.
Birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, açık hava müzesi görünümündeki Aydın 23 ören yerine, birçok tarihi, kültürel, turistik, doğal değerlere sahip olmasından kaynaklı olarak bir turizm şehridir. Turizm ekonomisinin iyi işlediği şehirler arasındadır.
ULAŞIM
Aydın giderek artan turizm potansiyelini karşılayacak ulaşım imkanlarına sahiptir. Aydın Türkiye'nin ilk demiryolu kurulan şehridir. Türkiye'nin en uzun ikinci tüneli de buradadır. Ayrıca yılda 2.400 gemi kabul kapasiteli Kuşadası Limanı; yolcu sayısı ve gemi adedi bakımından ülkemizin en önemli Kurvaziyer limanıdır. Bu kapsamda Kuşadası Yat Limanı, 600 tekne kapasitelidir. Bu nedenle kara, demir yolu ve havayolu haricinde deniz yolu ile ulaşımın mümkün olduğu yerlerden biridir.
1-) Karayolu
Aydın Türkiye’nin her tarafına seyahat etmeye imkân sağlayan otoyolların bulunduğu bir şehirdir. Anadolu’nun en ücra şehirlerinden, İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerden çok rahatlıkla günlük olarak buraya seferler düzenleyen otobüs firmaları ile gelmek mümkündür. Aynı şekilde Aydın-İzmir Otoyolu İzmir güzergahından Aydın’a gelecekler için büyük bir kolaylık sağladığı gibi Aydın’dan Kuşadası, Söke ve Didim istikametine yapılacak yolculuklar bakımımdan da önemli bir yoldur. Bu otoyol üzerinde bulunan Selatin Tüneli, Türkiye'nin en uzun ikinci tünelidir. Ayrıca Aydın -Denizli Otoyol çalışmaları devam etmektedir.
Aydın-Muğla Karayolunun 7. kilometresinde yer alan otobüs terminaline özel aracınızla; otobüs firmalarının servisleriyle veya terminal güzergâhında hizmet veren toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlayabilirsiniz.
Aydın Otobüs Terminali: Kurtuluş Mahallesi, 09020 Aydın Merkez/Aydın
2-) Demiryolu
Aydın demir yolu ulaşım imkânlarının zengin olduğu illerden biridir. Anadolu’da 1866 senesinde Sultan Abdülaziz döneminde tamamlanan 130 kilometrelik demiryolu hattı üzerinde bulunan Aydın Tren Garı birçok bölgeye giden tren hatlarının buluşma noktasında yer almaktadır. İsparta (Burdur)-İzmir (Basmane) hattında her gün karşılıklı olarak işlemekte olan Göller Ekspresi, Aydın güzergâhından geçmektedir. Ayrıca Nazilli-Söke, Söke-Basmane, Söke-Denizli istikametlerine hizmet veren bölgesel trenlerde demiryolu ulaşımında kullanılabilir.
Aydın Tren Garı: Hasanefendi-Ramazan Paşa, Gençlik Cd. No:8, 09100 Aydın Merkez/Aydın
Tel: 0 (256) 225 18 24
3-) Havayolu
Aydın’ın Tepecik Beldesinde, bulunan Çıldır Havalimanı 2006 yılından itibaren, Askeri bir havalimanı olarak faaliyet göstermektedir. Sivil uçuşlar bu havaalanından yapılamadığından Aydın havayolu ulaşımını İzmir üzerinden sağlamaktadır. İzmir Adnan Menderes Havaalanı Aydın’a 130 km. uzaklıktadır. İzmir-Aydın Otobanından ulaşımın kolay olduğu İzmir Adnan Menderes Havaalanına özel araçla veya Havaş ya da özel firmaların servisleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz.
İzmir Adnan Menderes Havaalanı: Dokuz Eylül, 35410 Gaziemir/İzmir
Tel: (0232) 455 00 00
Şehrin Meşhur Yönleri
Binlerce yıl önce Büyük Menderes Irmağının suladığı bereketli ovalar üzerine kurulmuş Aydın doğanın kültürle kucaklaştığı ve Türkiye’de turizmin başladığı ilk illerden biri olma özelliğine sahiptir. Bu güzel ege şehri, eşsiz nitelikteki antik çağın kent ve tapınakları, ören yerleri, tabiat güzeli milli parkları, yaylaları ve dillere destan plaj ve koylarıyla Türkiye’de ve dünyada en fazla bilinen şehirlerin başında gelmektedir.
Kuru incir, Türkiye'nin geleneksel ihraç ürünleri arasında ilk sıralarda bulunmaktadır. Türkiye'deki toplam incir ağacının %60'ından fazlası Aydın ilinde bulunmaktadır ve dolayısıyla da toplam incir üretiminin yarıdan fazlası bu ilden sağlanmaktadır. Ayrıca Aydın pamuk üretiminde de Adana'dan sonra 2. sırada, mısır üretiminde ise 3. sırada yer almaktadır.
Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler
Yüzyıllardır bu bereketli topraklarda devam eden kültürlerin, tarihi mirasın, doğa şartlarının, iklim ve yaşam tarzlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan el sanatları, Aydın ve çevresinin önemli kültürel zenginliklerinden biridir. Bu zenginliklerden bazıları olan iğne oyası tülbentler, kıl dokumalar, toprak seramik eşyalar, çömlekler ve hasır dokumalardan satın alabilirsiniz.
Aydın'ın Hasırcılar Çarşısı'nda fabrikasyon olmayan tamamen dokuma ile üretilen halı ve kilimlere
bakmayı unutmayın. Afrodisias Antik Kenti'ni gezmeye gittiğiniz zaman Karacasu ilçesinde bulunan yerli esnaftan çanak çömlek gibi toprak ürünlerini ve özellikle kadınların daha çok ilgi duyacağı ve tatilinizi her an sizlere hatırlatacak olan deri aksesuarları şehir merkezinden satın alabilirsiniz. Tabi yüksek kalitesi ve lezzeti ile Aydın’ın önemli geçim kaynağı kuru incirden,
zeytinden ve zeytinyağından kendinize ve sevdiklerinize mutlaka almayı unutmayınız.
Aydın sahip olduğu tarihi ve doğal güzelliklerden kaynaklı olarak, turizm faaliyetlerinin en yoğun olduğu Batı Anadolu şehirlerinden biridir. Aydın'ın batısı Ege denizine açıldığından, Kuşadası ve Didim ilçeleri turizmin her alanında, merkez ve diğer ilçeler ise daha çok folklorik ve arkeolojik değerler açısından günübirlik ziyaretlere uygundur.
1-) Tralleis Antik Kenti
Aydın ilinin kuzeyinde, Kestane dağlarının hemen güney yamacındaki plato üzerinde yer alan Tralleis Antik Kenti, Aydın il merkezine 1 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Antik kent, Argoslular ve Tralleis’liler tarafından kurulmuştur. Menderes havzasının verimli toprakları üzerine kurulmuş olan bu kent M.Ö.334’te İskender tarafından alınmasından sonra Hellenistik krallıklar arasında sık sık el değiştirmiştir.
Tralleis Antik Kentinin geçmiş ihtişamlı halinden ayakta kalan tek yapı “Üç Gözler” olarak adlandırılan 2. asırda yapılmış olan, antik çağın eğitim, spor ve kültür açısından önde gelen yapılarından olan gymnasiuma ait kalıntıdır. Ayrıca heykel sanatının dünyaca ünlü iki heykeli olan Farnese Boğazı ve Genç Atlet isimli heykeller de Tralleis’te yapılan kazılarla gün yüzüne çıkan önemli kalıntılardır. Bu tarihi yere özel araçlarla veya turlarla ulaşım mümkündür.
2-) Magnesia Antik Kenti
Aydın’ın Germencik ilçesinin Tekin Köyü sınırları içinde, Ortaklar-Söke karayolu üzerinde bulunan Magnesia antik kenti, Hessalia’dan gelen Magnetler tarafından kurulduğuna inanılmaktadır. Aydın il merkezine 23 km uzaklıkta bulunan antik kentin ilk olarak, adını aldığı Menderes Nehri’nin kenarında kurulduğu bilinse de bu ilk yerleşke henüz bulunamamıştır. Yeni Magnesia ise M.Ö 4.yy’da Gümüşdağ’ın eteklerinde Gümüşçay’ın kenarındadır. Bu antik kentte Osmanlı döneminde küçük kazı çalışmaları yapılmışsa da asıl kazılar 1842–1843 yıllarında Fransızlar ve 1891 – 1893 yıllarında ise Almanlar tarafından yapılmıştır. Bu dönemlerde yapılan kazılarda çıkartılan bazı eserler bugün Paris Louvre Müzesi ve Berlin Pergamon Müzesi’nde sergilenmektedir. Kazıların halen devam ettiği ve çok önemli tarihi eserlerin ortaya çıktığı bu antik kente özel aracınızla veya turlarla ya da Aydın Söke güzergâhına çalışan servisleri kullanarak ziyaret edebilirsiniz.
3-) Nysa Antik Kenti
Antik Karia Bölgesi'nin önemli bir kenti olan Nysa, Aydın–Denizli karayolu üzerinde Aydın’ın 30 kilometre doğusunda, Sultanhisar İlçesi’nin 3 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır. Aydın-Sultanhisar'da bulunan Nysa Antik Kenti iki şehir görünümünde olup birçok tarihi kalıntısı günümüze sağlam bir şekilde gelebilmiştir. Özellikle Tiyatro, kent merkezinde doğu yamacında olup iyi korunmuş durumdadır. Nysa, Karia kentlerinin en önemlilerinden biriydi. Kent ulaşım ve ticaret noktalarından birinde bulunmasından dolayı uzun yıllar önemini korumuştur. Bu tarihi mekâna özel aracınızla veya Aydın merkezden bu istikamete giden Büyükşehir Belediyesinin otobüsleri ya da Sultanhisar minibüsleri ile gitmeniz mümkündür.
4-) Didyma Antik Kenti ve Apollon Tapınağı
M.Ö. 560 yılında inşa edilen ve antik dünyanın en önemli kehanet merkezlerinden biri haline gelen Apollon Tapınağının da içinde olduğu Didyma Antik Kenti en fazla ziyaret edilen antik kentlerden biridir. Apollon paganist inanışında kehanet, güneş, müzik ve sanat tanrısıdır. Apollon Tapınağı Artemision (Artemis) ve Sisamdaki Hera Tapınağıyla beraber Helenistik çağın en büyük üç tapınağından biridir.
Apollon Tapınağı ve çevresinin bulunduğu antik kent, devam eden kazı çalışmalarına rağmen turizme açıktır. Her yıl binlerce insan Apollon tTapınağı ve antik kenti ziyaret etmektedir. Ayrıca Antik kentte her yıl Didim Belediyesi'nin organize ettiği çeşitli etkinlikler de düzenlenmektedir. Türkiye'nin ilk vegan festivali olan Vegan Fest ve Milet'ten Apollon Tapınağı'na kadar süren Kutsal Yol Yürüyüşü bunlardan bazılarıdır. Bu tarihi mekâna özel aracınızla veya turlarla ya da Aydın ve Söke merkezden Didim istikametine giden minibüsler ile gitmeniz mümkündür.
5-) Afrodisias Antik Kenti
Aydın’ın Karacasu ilçesinde bulunan ve Dünya miras listesinde yer alan Afrodisias Antik Kenti, adını aşk ve güzellik tanrıçası Aphrodite’den almaktadır. Günümüzde de çok iyi korunmuş anıt yapıları ile Türkiye’nin en önemli arkeolojik yerlerinden biridir. Bu kent antikçağın önde gelen mimarlık, sanat, heykeltıraşlık ve tapınma merkezlerindendir. Bizanslı yazar Stephanos, kentin kuruluşunu M.Ö. 13. yüzyıla kadar dayandırmaktadır. Karacasu ilçesinin 12 km. güneydoğusunda bir Karia kenti olarak kurulan Aphrodisias, altın çağını Roma döneminde yakalamıştır. Roma İmparatoru Augustus’un “Tüm Asya’dan kendime bu kenti seçtim.” sözleriyle koruma altına aldığı bir şehirdir. Bu dönemde olağanüstü güzellikte mermer heykeller ve yapılar inşa edilmiş ve Aphrodisias stili olarak bilinen bir sanat ekolü de gelişmiştir. Aphrodisias Antik Kenti, yaklaşık 2-3 km. kuzeydoğusunda bulunan antik mermer ocakları ile birlikte 2017 yılında Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmiştir. Aydın il merkezine 90 km mesafede bulunan ve ünü dünyaya yayılmış tarihi mekânı özel aracınızla veya turlarla ziyaret edebilirsiniz.
6-) Aydın Arkeoloji Müzesi
1959 yılında kurulan ve 1973 yılından beri şu anki yerinde hizmet veren Aydın Arkeoloji Müzesi, Aydın merkez ve ilçelerinden gelen eserlerle oluşan zengin koleksiyonlara sahiptir. Müzenin geniş bahçesinde Aydın il sınırları içerisinde yer alan Tralleis, Magnesia, Alinda, Alabanda, Nysa, Amyzon, Piginda, Harpasa, Myus, Pygela, Orthosia, Mastaura vb. antik kentlerden gelen çeşitli dönemlere ait taş eserler sergilenmektedir. Müzede prehistorik dönem eserlerinin yanı sıra Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminin en güzel örneklerini görmek mümkündür. Şehir merkezinde bulunan Müzeyi, özel aracınızla veya toplu taşıma araçlarını kullanarak ziyaret edebilirsiniz.
Müzeyi ve ören yerlerini gezmeyi seviyorsanız Aydın müzeler, antik kentler ve tarihi mekânların merkezi niteliğindedir. Bu kentte birçok müzeyi ve ören yerini gezebilirsiniz. Bu kapsamda Aydında Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olan Aydın Arkeoloji Müzesi haricinde Yörük Ali Efe Müzesi, Afrodisias Müzesi, Karacasu Etnografya Müzesi ve Milet Müzesi; belediyelere ve Adnan Menderes Üniversitesine bağlı olsun Çine Kuva-i Milliye Müzesi, Çine Arıcılık Müzesi, Nazilli Kent Müzesi ve Kuşadası Zeytin ve Zeytincilik Müzesi olmak üzere toplam 9 müze ile 23 önemli ören yeri mevcuttur.
Ayrıca İlköğretim seviyesinden üst düzey matematiğe kadar matematik terimlerini görsel hikayelerle anlatan ve sevdirmeye çalışan sıra dışı bir müze olan Tales Matematik Müzesi de ziyaret edilebilir.
7-) Paşa Yaylası
Aydın merkezden yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta olup Cevizli Dağı'nda 1200 metre yükseklikte bulunan Paşa Yaylası, tertemiz havasının yanı sıra; kızılçam, karaçam ve ardıç ağaçlarından oluşan bir bitki örtüsü ile ziyaretçileri kendisine hayran bıraktıran bir yerdir. Aydın Belediyesi'nin işlettiği bir otelin de bulunduğu yaylada, özel mülkiyete ait eski yayla evleri ile piknik ve kamp alanları bulunmaktadır. Eğimli bir yürüyüş parkuru bulunan yaylanın bitki örtüsü ve manzarası yürüyüş meraklılarına sporun yanında adeta görsel bir şov sunmaktadır. Özel aracınızla gidebileceğiniz bu mekânı, temiz bir hava almak ve soğuk bir dağ suyu içmek isteyenlerin ziyaret etmesini tavsiye ediyoruz.
8-) Dilek Yarımadası Milli Parkı
Aydın ili Kuşadası Güzelçamlı beldesi sınırları içinde yer alan Dilek Yarımadası 1966 yılında milli park ilan edilmiştir. Akdeniz Flora Bölgesi elementleri ve Avrupa Sibirya Flora Bölgesi elementleri içermesi nedeniyle Dilek Yarımadası Milli Parkı, Avrupa Konseyi tarafından "Flora Biogenetik Rezerv Alanı" kabul edilmiştir. Dilek Yarımadası sahilleri Türkiye’de en temiz ve doğal kıyılarındandır. Bu sahiller Avrupa’nın en nadir memeli türlerinden olan Akdeniz Fokları için de doğal bir yaşam alanı oluşturmaktadır. Kavaklıburun-Karasu Koyları arasındaki 2 km’lik parkurda botanik turları, Kanyon-Eski Doğanbey köyleri arasında ise doğa yürüyüşleri düzenlenmektedir. Milli Parkın çeşitli yerlerinde manzara seyretme noktaları bulunmaktadır.
Temiz denizinden ve yemyeşil ormanlarından yararlanmak için yıl boyu ziyaretçi akınına uğrayan Milli Parkta bunların yanında jeep safari, at safari ve çeşitli parkurlarda botanik turları düzenlenmektedir. Ayrıca Güzelçamlı'dan kalkan tekne turları sayesinde, karayoluyla girmenin yasak olduğu yarımadanın burnuna kadar gitmeniz mümkündür.
Yeşilin en güzel tonlarını görmek ve milli parkın İçmeler ve Aydınlık koylarının güzel sahilinin tadını çıkarmak için mutlak buraya uğrayınız. Dilek Adası Milli parkına gitmişken milli park girişine yakın sol tarafta bulunan ve içinden çıkan su kaynağının oluşturduğu oldukça derin, küçük havuz benzeri su birikintilerinden oluşan doğal bir mağara olan Zeus Mağarasına
ve Milli Park içindeki yürüyüş parkurundan Dilek Yarımadası’nın güney ucunda yer alan ve Milli Park sınırlarındaki tek yerleşim olma özelliğine sahip olan bugün Rum ve Türk mimarisinin eşsiz taş ev örneklerinin sergilendiği bir açıkhava müzesi olan Doğanbey Köyüne,
Dilek Yarımadası’nın kuzey yamacında konumlanan Kurşunlu Manastırına uğramayı ihmal etmeyin. Bu doğa harikası yere özel aracınızla gidebilir veya Kuşadası -Güzelçamlı istikametine giden dolmuşları kullanarak Milli Parkın içinde inebilirsiniz.
9-) Güvercinada Kalesi
Kuşadası’nın sembolü olan ve Kuşadası Körfezinin ağzında limanı koruyan bir konumda bulunan Güvercinada Kalesinde Barbaros Hayrettin Paşa tarafından yaptırılan bir iç kale ve İlyas Ağa tarafından yaptırılan surlar bulunmaktadır. Kuşadası merkezde bulunan bu tarihi mekânı Kuşadası içinden yürüyerek veya bu istikamete giden dolmuşları kullanarak ziyaret edebilirsiniz.
10-) Didim ve Kuşadası Plajları
Didim ve Kuşadası, Aydın’ın tarihi ve doğal güzelliklerini yanı sıra birbirinden kaliteli ve güzel plajlarıyla da ünlü ilçeleridir. Buralar sahillerine yüzmek, eğlenmek ve antik şehirlerini dolaşmak için her yıl milyonlarca ziyaretçinin uğrak mekanlarıdır. Yolunuz Didim’e düştüğünde Apollon tapınağını ziyaret ettikten sonra Didim merkezde bulunan Altınkum Plajını
ve Didim merkezine 20 km mesafede yer alan Akbük Plajını; Kuşadası’na gittiğinizde tarihi mekânları gezdikten sonra serinlemek için Kuşadası’nın merkezi bir noktasında yer alan ve en çok bilinen gözde plajlarından biri olan Kadınlar Plajına
ve upuzun temiz sahiline Davutlar sahiline, Sevgi Plajına ve Venüs Plajına uğramayı ihmal etmeyin.
10-) Arapapıştı Kanyonu
Aydın merkeze 90 km mesafede, Bozdoğan ilçesinde bulunan Kemer Barajı'nı besleyen Akçay nehrinin oluşturduğu Arapapıştı Kanyonunun bir bölümü Aydın, Denizli ve Muğla illerinin sınırında yer almaktadır. 2017 yılında Aydın Büyükşehir Belediyesi tarafından turizme açılmış olan Kanyonun uzunluğu 6 kilometre olup yüksekliği ise 380 metredir. Kanyon içinde onlarca kuş ve balık türü, 5 bin yıllık antik kaya mezarları ile Roma ve Bizans dönemine ait Xyatis Antik Kenti kalıntıları ve M.S. 1200 yılına ait yaklaşık 300 kişinin barınabileceği ve kayaların içine gizlenmiş tapınağın görüleceği 14 kilometrelik tekne turu bu kanyonda yapılabilecek en güzel aktivitelerden biridir. Tekne turu turlarla veya tek tur merkezlerine kadar özel aracınızla giderek ya da Bozdoğan’a gelip oradaki servislerle buraya ulaşıp bu doğa harikası Kanyonu gezebilirsiniz.
11-) Bafa Gölü
Eski zamanlarda yaklaşık iki bin yıl önce deniz olan Söke Ovası’nın zaman içinde alüvyonlarla kaplanması sonucu oluşan Bafa Gölü, Ege Bölgesi’nin en büyük gölüdür. Gölün üzerinde iki ada bulunmaktadır. İkiz adalardan biri aslında tam ada değil, bir kumulla karaya bağlıdır. Bafa Gölü’nde kefal, levrek, yılan balığı tutulmaktadır. Gölde dolmuş usulü motorlarla gezebilir ve bu sayede Adalar ve Heraklia antik kentini de görebilirsiniz. 1989 yılında Tabiat Parkı olarak kabul edilen Bafa Gölünü ve bin yıllık zeytin ağaçlarını şahsi aracınızla veya turlarla ziyaret edebilir burada kamplar kurabilirsiniz.
12-) Diğer Yerler
Aydın ve çevresinde bu belirtiğimiz yerleri haricinde 1659 yılında Ahmet Şemsi Paşa tarafından yaptırılmış olan Kırmızı Minare Camii olarak da bilinen Ahmet Şemsi Paşa Camisi; 1683 yılında Süleyman Bey tarafından yaptırılan Bey Camisi; 1595 yılında inşa edilen Ramazan Paşa Camisi; Aydın’a 37 km mesafedeki Çine Vadisi; Didim Akbük’teki Saplı Ada; Nazilli’de bulunan Arpaz Kalesi; Söke’de bulunan Prienne Antik Kenti ve Athena Tapınağı; Didim İlçesi Balat köyünde yer alan ve geçmişi cilalı taş devrine kadar uzanan Milet Antik Kenti; Aydın’ın Karacasu ilçesinde bulunan Karabağlar Kanyonu; Aydın Çine’de bulunan Alabanda Antik Kenti gezilmesi gereken diğer tarihi ve turistik yerlerdir.
Ne Zaman Gidilir? Neler Yapılır?
Aydın’ın her mevsim gezi yapmaya imkân veren iklimi göz önüne alındığında aslında bir mevsim sınırlaması yapmak mümkün değildir. Ancak Aydın Kuşadası ve Didim’deki plajların, koyların tadını çıkarmak, doğa yürüyüşleri yapmak ve su sporlarına katılmak istiyorsanız yaz ayları gezi için en uygun dönemdir. Aydın’ın tarihi ve turistik yerlerini gezmek ve denizini tadını çıkarmak için en az 1 haftalık bir seyahat düşünmeniz gerekir.
1-) Şehrin yemek lezzetleri
Aydın, yöresel zeytinyağlı yemekleri, incir, üzüm ve bunlardan yapılan şarapları, narenciye ürünleri, turunç reçeli ve çipura, kefal, mercan ve barbunya gibi zengin balık çeşitleri ile Türkiye'nin çeşidi bol ve lezzetli mutfaklarına sahip illerinden birisidir. Dağlarından yağ ovalarından bal akan Aydın’da yemeğe doyacaksınız. Doğanın, tarihi ve denizin en güzel örneklerini göreceğiniz Aydın ve yöresine geldiğinizde; Yörenin en meşhur ve leziz yemeklerinden olan ve el açması yufkaların et suyuyla ıslatılması ve üzerine kıyma harcı yayılmasıyla hazırlanan Paşa Böreğini;
özellikle Söke, Nazilli ve Yenipazar’daki pidecilerin vazgeçilmezi Tahinli Pideyi;
Buğday, tavuk ya da kuzu eti ve tereyağı ile yapılan Keşkeki; Aydın usulü taptaze bir Zeytinyağlı Börülceyi; Aydın’ın Çine ilçesinde yapılan ve yapıldığı yerden adını alan Çine Köftesini ;
Sebze sevenlerin gözdesi olan, soğuk olarak tüketilen ve yoğurtla servis edilen Zeytinyağlı Kırlı Kızartmayı;
Enginarın gövdesi, yaprakları ve sapının kullanılarak yapılan Enginar Yemeğini; Yumurta, kıyma, soğan ve baharatların karışımıyla hazırlanan Yuvarlamayı; Kabakların incecik kesilip, pişirilmesiyle yapılan Kabak Tatlısını;
Nohut, pişmiş köfte, yoğurt ve isteğe göre daha çeşitli pek çok lezzetin terbiye edilmesiyle hazırlanan Kulak Çorbasını; Acı ot olarak da bilinen ot cinsiyle yapılan Sarmaşık Kavurmasını; Olgunlaşmamış üzümlerden yani koruktan elde edilen suyla yapılan Koruk Ekşili Bamyayı muhakkak tadınız, pişman olmayacaksınız.
Aydın dünyaca ünlü turizm beldeleri ve tarihi mekânlarından dolayı yoğun olarak ziyaret edilen bir şehirdir. Bu yoğunluğu karşılayacak nitelikte Aydın merkez ve özellikle turistik beldelerinde her bütçeye uygun otel ve tatil köylerinin yanı sıra kiralık yazlıklar bulunmaktadır. 150 km’lik sahil şeridine sahip olan Aydın’da turizm sektöründeki geçmişinden kaynaklı olarak çok kaliteli her şey dahil hizmet veren otel ve tatil köyleri bulunmaktadır. Aydın’da özel sektöre ait konaklama mekânlarının haricinde birçoğu tatil beldelerinde bulunan öğretmenevi ve polis evi gibi kamu kurumlarına ait konaklama yerleri de bulunmaktadır. Aşağıda kalınabilecek yerlerin listesi verilmiştir.
Aydın Merkez Efeler Öğretmenevi: Meşrutiyet Mah. Atatürk Bulvarı. No: 21. AYDIN
Tel: (0256) 225 26 81
Web: http://aydinogretmenevi.meb.k12.tr/
Kuşadası Öğretmenevi: Camikebir Mah. Cephane Sokak. No: 12. Kaleiçi Mevkii. Kuşadası – AYDIN
Tel: (0256) 612 38 88 – 612 20 71
Web: http://www.kusadasiogretmenevi.com.tr/
Didim Öğretmenevi Lokali: Yeni Mah. Cumhuriyet Cad. Yenihisar, Didim/AYDIN
Tel (0256) 811 27 73
İLKSAN Didim Konukevi: Altınkum Mah. 83 Sokak No:18 Didim/AYDIN
Tel:(0256) 813 34 60
Web: https://www.ilksan.gov.tr/Kampanya-Detay/ILKSAN-Didim-Konukevi/18
Aydın Polisevi: Güzelhisar Mah. Albay Şefik Cad. Emniyet Müdürlüğü yanı. AYDIN
Tel: (0256) 214 41 40
Web: http://aydin.pol.tr/polisevi
Aydın Didim Altınkum Polisevi: Altınkum Mah. Yalı Cad. No:8 Didim/ AYDIN
Tel: (0256) 813 17 17
Didim Maliye Kampı Sosyal Tesisleri: Mavişehir. Sedefköy -Didim – AYDIN
Tel: (0256) 213 51 30
Kuşadası Turizm Otelcilik Uygulama Oteli: Kadınlar Denizi Son Durak. Kuşadası/AYDIN
Tel: (0256) 622 05 34 – 622 05 35
Adnan Menderes Üniversitesi Konukevi: Adnan Menderes Üniversitesi Merkez Kampüs Kepez Mevkii – AYDIN
Tel: (0256) 212 80 84
Web: https://idari.adu.edu.tr/konukevi/default.asp
Aydın Defterdarlığı Maliye Misafirhanesi: Cuma Mah. Doğu Gazi Bulvarı. 203. Sokak. Maliye Lojmanları. AYDIN
Tel: (0256) 213 51 30
Aydın DSİ-Devlet Su İşleri Misafirhanesi: İzmir Bulvarı. Kuyulu Köyü Mevkii. DSİ Tesisleri. Efeler – AYDIN
Tel: (0256) 219 39 20
Egenin incisi konumunda olan ve tarihi ve doğal güzelliklerin yer aldığı bereketli topraklara sahip olan Aydın yöresel ve ulusal düzeyde birçok etkinlik ve festivale de ev sahipliği yapmaktadır. Aydın’ın tarihi ve turistik mekanları, Aydın’ın meşhur yöresel ürünleri ve kültürü festivallerin içeriğini de belirlemektedir. Yapılan bu festival ve etkinliklerden katılmanızı önerdiklerimiz şunlardır:
1-) Festival ve Etkinlikler
İncirliova Deve Güreşi Festivali
İncirliova Belediyesi tarafından organize edilen Ege bölgesinin en büyük deve güreşi festivallerinden olan İnciliova Deve Güreşi Festivali Ocak ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Sultanhisar Nysa Kültür ve Sanat Festivali
Sultanhisar`da Portakal Panayırı adı altında ilk kez 1940 yılında kutlanmaya başlanan festival daha sonra Nysa Kültür ve Sanat Festivali olarak her yıl mayıs ayında kutlanmaya devam etmektedir.
Altın Güvercin Müzik Festivali ve Şarkı Yarışması
Her yıl Eylül ayında Kuşadası’nda gerçekleştirilen Festival Türk pop müziğine güç kazandırılan ve genç yetenekleri kitlelere tanıtıldığı bir festivaldir.
Didim Zeytin Festivali
Aydın ve çevresi zeytin- zeytinyağı üreticileri ile yurtdışından katılımcıların olduğu festival her yıl Ekim ayında Apollon Tapınağı çevresinde kurulan stantlarda gerçekleşmektedir.
Kuşadası Gençlik Festivali
Kuşadası Gençlik Festivali her zaman iyi müzik sloganıyla Kuşadası Belediyesi işbirliği ile Kuşadası Davutlar Bölgesinde gerçekleştirilmektedir. Türkiye’nin dört bir tarafından gelen gençlerin kamp kurarak katıldığı Festival Temmuz ayında gerçekleştirilmektedir.
Didim Vegan & Vejeteryan Festivali (Vegfest)
Didim Belediyesinin tarihi Apollon Tapınağında düzenlediği Festival, “Hayvan Özgürlüğü ve Şiddetsizlik” çalışmalarıyla “Yaşam Dolu Festival” unvanı alan Türkiye’nin ilk ve tek Vegan Festivalidir. Her yıl mayıs ayında düzenlenmektedir.
Bunlar haricinde her yıl Eylül ayında İncirliova Belediyesinin Atatürk Kent Meydanında organize ettiği İncirliova İncir Festivali; Karacasu Kaymakamlığının organize ettiği Uluslararası Afrodisias Fotoğraf, Kültür, Sanat Ve Turizm Festivali ve Didim Belediyesinin her yıl Haziran ayında Didim Belediye Parkında organize ettiği Didim Uluslararası Halk Dansları Festivaline katılmanızı öneririz.
2-) Sosyal ve Kültürel Alanlar
Aydın merkezde bulunan Forum Aydın, KİPA; Kuşadası’nda bulunan Kuşadası AVYM; Söke’de bulunan NOVADA ve Nazilli’de bulunan Bamboo alışveriş merkezlerinde doyasıya alışveriş yapabilir ve hoşça vakit geçirebilirsiniz. Ayrıca alışveriş için Aydın ve ilçelerinin meşhur Pazar ve çarşılarını gezmenizi tavsiye ederiz.
Aydın tiyatro aktivitelerini olduğu bir şehirdir. Aydın Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu yıl boyunca önemli gösterilere imza atılmaktadır. Sinema ve Tiyatro merkezilerine şehir içi toplu taşıma araçları ile rahatlıkla ulaşılabilir.
Aydın Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu: Güzelhisar Mah., İstiklal Cad. No:4, 09100 Efeler/Aydın
Tel: : 444 4 009
3-) Üniversite
Egeniz incisi Aydın’da Adnan Menderes Üniversitesi bulunmaktadır. 1992 yılında kurulmuş olan Adnan Menderes Üniversitesi 18 fakülte, 3 enstitü, 1 devlet konservatuarı, 5 yüksekokul, 18 meslek yüksekokulu, 26 uygulama ve araştırma merkezi ile toplam 71 akademik birimde eğitim-öğretim veren bir yükseköğretim kurumudur.
Üniversite içerisinde bulunan Araştırma ve Uygulama Merkezi içerisinde Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, Tarımsal Biyoteknoloji ve Gıda Güvenliği Araştırma Uygulama Merkezi bulunmaktadır.
Adnan Menderes Üniversitesi: Adnan Menderes Üniversitesi Merkez Kampüsü, Kepez Mevkii Efeler / AYDIN
Tel: +90 256 218 20 00
Web: https://www.adu.edu.tr/tr
Aydın ve ilçelerinde Kredi Yurtlar Kurumunun bünyesinde Adnan Menderes Üniversitesi öğrencilerine hizmet veren 2 tanesi Aydın merkezde, diğerleri ilçelerde olmak üzere toplam 13 tane yurt bulunmaktadır. Ayrıca şehir merkezi ve ilçelerde öğrencilere hizmet veren bir çok özel yurt ve apart şeklinde öğrenci evleri de bulunmaktadır. Aydın şehir merkezinde bulunan Üniversite Kampüsüne toplu taşıma ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.
Karacasu Öğrenci Yurdu Müdürlüğü: Küçükdağlı Mahallesi Cemalpaşa Caddesi No:85 Karacasu/Aydın
Telefon: 0256 441 1414
Kuşadası Yurdu: A Blok: Camiatik Mah.Doğan Sok. No:7 Kuşadası /Aydın
B Blok: Camiatik Mah.Doğan Sok. No:4 Kuşadası/Aydın C Blok: Değirmendere Mah İstikbal Sk.No :4 Kuşadası/Aydın
Telefon: 0(256) 612-80-85, 0(256) 612-91-98, 0(256) 622-37-98
Efe Ayşe Öğrenci Yurdu Müdürlüğü: Bayraklı Dede Mahallesi Turgut Özal Bulvarı 4.Sok No 14/3 Kuşadası/Aydın
Telefon: 0(256) 618-4297
Gülçiçek Hatun Öğrenci Yurdu: Zeybek Mah. 1526 Sk. No:15 Efeler/Aydın
Telefon: 0(256) 219-09-43
Aydın-Adnan Menderes Öğrenci Yurdu: Işıklı Mah.No:802 Efeler/Aydın
Telefon: 0256 247 0422
Aydın Yurdu: Zafer Mah. Üniversite Yolu Caddesi No: 8 Efeler / Aydın
Telefon: 0(256) 213-00-18, 0(256) 213-00-19, 0(256) 213-00-20
Hacı Mustafa Efendizade Öğrenci Yurdu: Sümer Mahallesi 483.Sokak No:1 Nazilli/Aydın
Telefon: 0256 314 1215
Nazilli Yurdu: YEŞİL MAHALLE 646. SOK. NO:2 NAZİLLİ/AYDIN
Telefon: 0(256) 315-57-89, 0(256) 315-57-90
İsabeyli Yurdu: A-B Blok = İsabeyli Mahallesi Kahraman Caddesi No:32/1 Nazilli/Aydın
C Blok= İsabeyli Mahallesi Tevfik Bey Cad. No:2 Nazilli/Aydın
Telefon: 0(256) 347-7322, 0(256) 347-7394, 0(256) 347-7395, 0(256) 347-7396
Gevherhan Sultan Öğrenci Yurdu: İsabeyli Mah. 1014 Sok. NO:7/1 Nazilli/Aydın
Telefon: 0(256) 347-66-27, 0(256) 347-66-28
Sultanhisar Öğrenci Yurdu: A-Blok:Hisar mh. Koşuyolu cd. No:1/2 Sultanhisar-Aydın
Cevdet İnci Bloğu: Zafer Mah.Nysa Cad.no:61 Sultanhisar-Aydın
Telefon: 0(256) 351-3444, 0(256) 351-3595
Meryem Yazıcıoğlu Öğrenci Yurdu: Yenikent Mahallesi 51. Cadde 89. Sokak No:8/3 Söke / Aydın
Telefon: 0(256) 502-16-49, 0(256) 502-16-58
Yenipazar Yurdu: Yörük Ali Efe Cad. NO:46 Yenipazar/Aydın
Telefon: 0(256) 361-4774, 0(256) 361-4775
4-) Kütüphane
Aydın ve ilçelerinde Kültür ve Turizm Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren halk kütüphanelerinin yanı sıra Adnan Menderes Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Kütüphanesi bulunmaktadır.
Aydın Halk Kütüphanesi: Cumhuriyet Mah. Cumhuriyet Cad. 4 Efeler, Aydın
Tel: 0.256.215 20 00
Web: http://aydin.kutuphane.gov.tr/
Aydın Halk Çocuk Kütüphanesi: Hasanefendi Ramazan Paşa Mah. 1913. Sok. 67 Efeler/Aydın
Tel: 90 256 214 63 20
Adnan Menderes Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Kütüphanesi: Adres: Zafer, Adnan Menderes Ünv., 09010 Merkez/Aydın
Tel: 0256 218 2046-0 256 218 20 00/2840-2841
T.C. Aydın Valiliği
T.C. Aydın Valiliği Merkez/AYDIN
0256 212 24 16
Aydın Büyükşehir Belediyesi
Güzelhisar Mah. İstiklal Cad. No:4 AYDIN
444 40 09
Aydın İl Emniyet Müdürlüğü
Efeler Mah. İzmir Karayolu Üzeri A-Hizmet Binası Efeler/AYDIN
0256 219 61 20-4 (5 HAT)
Aydın İl Jandarma Komutanlığı
Ata Mah. Jandarma Caddesi No:2 Merkez/AYDIN
0256 231 01 06
https://aydin.jandarma.gov.tr/
Aydın İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Meşrutiyet Mah. Kültür Cad. Merkez/AYDIN
0256 2151028-2151007
Aydın İl Sağlık Müdürlüğü
Hasan Efendi Mah. Gençlik Cad. No:16 AYDIN
0256 213 50 00
https://aydinism.saglik.gov.tr/
Aydın Devlet Hastanesi
Hasan Efendi Mah. Kızılay cad. No: 13, 09100 Aydın
0256 213 90 02
Aydın Atatürk Devlet Hastanesi
Kurtuluş Mah. Cumhuriyet cad. No:61 Efeler/Aydın
0256 212-9222