1-) Tarihi Doku
Eski çağlarda Hellespontos ve Dardanel olarak anılan Çanakkale M.Ö. 3000 yılından beri yerleşim alanı niteliğini korumuştur. Erken Bronz Dönemi’nden bu yana önemli bir yerleşim merkezi olan Çanakkale; Çanakkale Boğazı sayesinde Anadolu ile Avrupa ve Akdeniz ile Karadeniz arasındaki bağlantıyı sağlayan iki geçit bölgesinden biridir. Bu özelliği nedeniyle oldukça zengin bir tarihi vardır. Yörenin en eski halkı Beşiktepe ve Kumtepe yerleşmelerinden bilinen Kalkolitik Dönemin yerli halkıdır. Bunları, İ.Ö. 3000′lerden 1200′lere kadar herhangi bir dış etki altında kalmadan yaşamlarını sürdüren Troya halkı izler. MÖ 3000 yılında kurulan Troia geçirdiği bir deprem sonucu MÖ 2500 yılında yıkılmıştır. Sonraki yüz yıllarda çeşitli göçlerle kavim dengesi değişen Çanakkale bölgesi, MÖ 7. yüzyıldan itibaren sırasıyla Lidyalılar, Persler, Makedonya Krallığı, Galatlılar, Romalılar ve Bizanslıların hâkimiyeti altında bulunduktan sonra Çaka Bey’in 11. yüzyıldaki seferleri ile ilk Türk hâkimiyeti başlamış ve Karesi Beyliği ile devam etmiştir. Karesi Beyliğinin 1361 yılında savaşsız bir şekilde Osmanlı İmparatorluğu'na katılması ile bölgede yaklaşık 6 asır sürecek bir Osmanlı hakimiyeti başlamıştır.
2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus
Çanakkale Boğazı sayesinde Anadolu ile Avrupa ve Akdeniz ile Karadeniz arasındaki bağlantıyı sağlayan iki geçit bölgesinde yer alan Çanakkale, Türkiye’nin kuzeybatı yönüne düşen Balkan Yarımadasının Doğu Trakya topraklarına bir kıstakla bağlanmış, Gelibolu Yarımadası ile Anadolu’nun uzantısı olan Biga yarımadası üzerinde toprakları bulunan bir şehrimizdir. Çanakkale, hem Asya’da hem de Avrupa’da toprakları olan ikinci ilimizdir. Şehrin doğu ve Güneydoğu yönünde Balıkesir ili, batıda Ege denizi, Kuzeybatıda Edirne ili, kuzeyde Tekirdağ ili ile Marmara denizi tarafından çevrelenmiştir.
Çanakkale topraklarının yarısı ormanlarla kaplı, geri kalan yarısı da ekime elverişlidir. Ekime elverişli olmayan kısım % 3’tür. Arâzinin % 15’i ovalardan, % 45’i dağ ve yaylalardan ve geri kalan % 40’ı platolardan oluşmaktadır. İl toprakları oldukça dalgalıdır. Orta kısımlar daha çok tepelik bir görünüş içindedir. Marmara bölgesinin Uludağ’dan sonra en yüksek dağı Kazdağı (Karataş Tepesi, 1774 m), Çanakkale ili içindedir.
Türkiye’nin önemli kara ve deniz geçiş güzergâhlarına sahip olan Çanakkale, İzmir’e 313 km, İstanbul’a 318 km ve Ankara’ya 666 km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçenin nüfusu 184.631 il genel nüfusu ise 542.157 olarak tespit edilmiştir.
Çanakkale’nin, merkez ilçesi dâhil olmak üzere Ayvacık, Bayramiç, Biga, Bozcaada, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Lapseki ve Yenice olmak üzere 12 İlçesi, 11 beldesi ve 576 köyü bulunmaktadır.
3-) İklim ve Bitki Örtüsü
Asya ve Avrupa kıtalarının birleştiği bölgede yer alan Çanakkale, coğrafik konumu sebebiyle birden fazla iklim kuşağının etkisi altında kalan, bunun neticesinde çok zengin çeşitlilik gösteren bir bitki örtüsüne sahiptir. Çanakkale ilinde Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş tipi hüküm sürmektedir. Edremit Körfezinde Akdeniz iklimi hüküm sürerken, orta kısımda ve Gelibolu Yarımadasında havalar soğuk geçer. Balkanlar üzerinden gelen soğuk rüzgârlar tesirli olur. Kar yağışı azdır. Yağış kış ve ilkbaharda fazladır. Kışın en belirgin özelliği kuzeyden gelen sert rüzgarlardır. Yaz ve sonbaharda bölgeye Akdeniz iklimi hâkim olur.
Çanakkale’nin doğal bitki örtüsü Akdeniz iklimine özgü bitki topluluğu makiler, defne, kocayemiş, mersin ve çalılıklardan oluşmaktadır. Şehrin yüzölçümünün % 55′i ormanlıktır. Orman bakımından en zengin illerimizden biridir. Bu ormanlarda karışık cins ağaç toplulukları bulunur. Kızılçam, karaçam, köknar, meşe, kayın türündeki ağaçlar çoğunluktadır. Koru tipi ormanlara, Kazdağı dolaylarında rastlanır. Kalan diğer alan çayır, mera ve tarıma elverişli arazi ile kaplıdır. İç kısımlarda, bozkır görünümlü, cılız otlu, tahıl üretimine elverişli alanlar ile su boylarında her mevsim yeşil kalabilen çayırlara rastlanır.
4-) Ekonomi
Çanakkale ekonomisinde tarım en önemli faaliyet olmakla beraber son yıllarda tarıma dayalı sanayi kolları gelişme göstermekte ve buna bağlı olarak ekonomide sanayinin payı artmaktadır. Turizm, balıkçılık ve ormancılığın ekonomideki yeri giderek artmaktadır. İmalat sanayi gelişmektedir. Balık, üzüm ve seramik meşhurdur. Yetiştirilen tarım ürünleri arasında en önemli yeri gerek ürün miktarı olarak gerekse de ekim sahası olarak hububat almaktadır. Çanakkale ayçiçeği üretiminde Türkiye’nin ikinci ilidir. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, yulaf, çavdar, susam, tütün ve baklagillerdir. Zeytin üretiminde Balıkesir, İzmir ve Aydın’dan sonra dördüncü sırada yer alır. Çanakkale ilinde su ürünleri üretimi de önemli bir yer kaplamaktadır. Çanakkale il topraklarının % 53’ünün ormanlarla kaplı olması sebebiyle ormancılığın ekonomide mühim yeri vardır. Ayrıca başta seramik olmak üzere taş ve toprağa dayalı sanayi de oldukça gelişmiştir.
ULAŞIM
1-) Karayolu
Çanakkale yakın ve uzak tarihi kapsayan mekânları, doğal güzellikleri ve yöresel lezzetleriyle Ege Bölgesinin en turistik şehirlerinden biri olmanın yanında büyükşehirlere ve Anadolu’nun diğer şehirlerle kara yolu ile ulaşımı kolay olan bir şehirdir. Özellikle Ankara, İzmir ve İstanbul ile olan mesafesi dikkate alındığında kara yolu ile ulaşımın en avantajlı seçenek olduğu görülmektedir. Bunun yanında Türkiye’nin neredeyse bütün şehirlerinden Çanakkale’ye otobüs seferleri düzenlenmektedir. Çanakkale’de şehir içinde ulaşım belediye otobüsleri, dolmuşlar ile sağlanmaktadır. Çanakkale otogarından merkeze otobüs firmalarının servisleri, dolmuşlar ve belediye otobüsleriyle ulaşım sağlanabilmektedir.
Çanakkale OTOGAR: Bursa Yolu 4. Km, 17100 Merkez/Çanakkale
Tel: (0286) 212 58 88
2-) Demiryolu
Bursa’ya demir yolu ulaşımı bulunmamaktadır. Ancak yapım çalışmaları devam etmekte olan Bandırma-Bursa-Çanakkale-Bilecik hızlı tren projelerinin 2021 yılında tamamlanması planlanmaktadır.
3-) Havayolu
Çanakkale’de hava yolu ulaşımı Çanakkale Havalimanı üzerinden sağlanmaktadır. Çanakkale’ye birçok şehirden karşılıklı uçak seferleri düzenlenmektedir. Türk Hava Yolları ve Bora Jet’in sağladığı uçuşlarla İstanbul, Ankara, Kayseri, Adıyaman, Dalaman, İzmir, Antakya ve Hatay’dan karşılıklı seferler bulunmaktadır. Çanakkale Havalimanı’ndan şehir merkezine halk otobüsleriyle kolaylıkla ulaşım sağlayabilirsiniz.
Çanakkale Havalimanı: Barbaros Mah. Şht. Gürol Cad 17020 Çanakkale
Tel: 0286 213 10 21
Şehrin Meşhur Yönleri
Çanakkale’yi belki de dünyaya tanıtan şey, topraklarında meydana gelmiş ve tarihe yön veren savaşlardır. Eski çağların Truva Savaşı ve yakın çağın 1. Dünya Savaşındaki Çanakkale Savaşları şehrin tarihinde önemli bir yer tutar. Bu arada şehir ikiye bölen, muazzam güzellikteki Çanakkale Boğazı’nın dünya çapındaki bilinirliğini de hatırlatmakta fayda vardır. Bunun haricinde ünü bütün ülkeye yayılmış olan Ezine peyniri ve şehir ile özdeşleşmiş lezzetlerden biri olan peynir helvası da meşhurlardandır. Türkülere konu olmuş 'Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı' türküsü ile dillere pelesenk olan Aynalı Çarşı da şehrin bir diğer meşhur mekanıdır. Tabii ki Çanakkale deyince sardalyeyi da unutmamak gerekir.
Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler
Köklü bir tarihi geçmişe sahip olan Çanakkale yöresel ürünler bakımından da zengindir. Kaz Dağları’nın şifalı otları, zeytini ve zeytinyağı, şehirde yetişen meyve ve sebzeler, peynir, köy halkının ev yapımı ürünleri ve peynir helvası yöresel ürünlerde öne çıkan lezzetlerdir. Ayrıca Çanakkale’de el sanatları da gelişmiş olup, hediyelik ürün seçenekleri için en çok ziyaret edilen nokta kuşkusuz Aynalı Çarşıdır. Bunun yanında Ayvacık ve Bayramiç’ten el dokuması halılar alabilirsiniz. Bu kapsamda Çanakkale’ye yolunuz düştüğünde kendiniz ve sevdikleriniz için Çanakkale’nin en popüler yöresel lezzetlerinin başında gelen Peynir Helvası ;
Koyun, inek ve keçi sütü ile hazırlanan Ezine Peyniri; Çanakkale’nin mis kokulu meşhur domatesinden hazırlanan Domates Reçeli ;
Üzüm bağları ve şarap fabrikaları ile öne çıkan Bozcaada Şarabı; 100 yıl solmama garantisi ile satılmakta olan El Dokuması Halılar
almayı unutmayınız.
.jpg)
.jpg)
