Mail:info@tayinciler.com

1-) Taraihi Doku

Doğal, tarihi ve kültürel bereketi ile yıllar boyunca tarih sayfalarında önemli bir yer edinen Malatya’nın tarihi Hititlere dayanır. Merkez ilçenin 4 km yakınında Aslantepe Höyüğü’nde M.Ö. 8. asra ait Hitit Sarayı çıkmıştır. Hititlerden sonra bu bölgeye Hitit asıllı Kargamış Krallığı, Mitanniler, Hurriler, Sami Babilleri, Asurlular, Medler ve M.Ö. 6. asırda Persler, daha sonra Kommagene Krallığı, Pontus Krallığı, Patlar, Sasaniler ve Romalılar hâkim olmuştur.  M.S. 395’te Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Malatya, Doğu Roma’nın (Bizans) payına düşmüş, Bizanslılar Malatya’yı eyalet merkezi yapmıştır. Habib İbn-i Mesleme komutasındaki İslâm ordularının Malatya’yı fethetmesinin ardından kent 655-712 ve 735-757 arasında 79 sene İslâm Devletinin sınır şehri olmuştur. İslâm Devletindeki iç çekişmeleri fırsat bilen Bizanslılar, Malatya’yı işgal etmişlerse de 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra 1085’te Selçuklular Malatya’yı fethetmiştir. Malatya, 1135-1175 seneleri arasında 40 sene boyunca Selçuklulara bağlı Danişmendoğulları’nın başkenti olmuştur. Kent, Selçuklulardan sonra İlhanlılara ve daha sonra Mumluklulara geçmiş, 1516’da Yavuz Sultan Selim Han Memlûk Devletine son verince Malatya, kesin olarak Osmanlı Devleti’ne katılmıştır.

 

2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus

Kayısı Diyarı Malatya, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Havzası'nda yer almaktadır. Malatya, doğuda Elazığ ve Diyarbakır, güneyde Adıyaman, batıda Kahramanmaraş, kuzeyde Sivas ve Erzincan illeri çevrilidir. Güneydoğu Torosların yüksek batı kısmını oluşturan sıradağlar, ilin güneyinde geniş yer kaplar. Bu dağ sıralarının kuzeyinde Malatya Ovası uzanır. Bu büyük ovayı Tohma Suyu ikiye böler.

Malatya  İzmir’e 1185  km, İstanbul’a  1100 km ve Ankara’ya  657  km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle il genel nüfusu  800.165 olarak tespit edilmiştir.

Büyükşehir olan Malatya’nın, merkez ilçeleri Battalgazi ve Yeşilyurt  dahil olmak üzere Akçadağ, Hekimhan, Arguvan, Kale, Arapgir, Kuluncak, Pütürge, Darende, Yazıhan, Doğanşehir ve  Doğanyol olmak üzere 13 İlçesi, 718 mahallesi bulunmaktadır. 

 

3-) İklim ve Bitki Örtüsü  

Bulunduğu coğrafik konumun bir sonucu olarak Malatya’da karasal iklim koşulları hüküm sürmektedir. Evvel çok çetin kış ayları yaşanıyor olsa da Malatya'daki su potansiyeli sebebiyle son yıllarda inşa edilen barajlar il genelinde iklimi fazlaca yumuşatmıştır. Bölge iklim koşullarına göre oldukça ılıman bir iklim hüküm sürmektedir.

Malatya toprakları önemli bitki örtüsünden yoksundur. Eskiden il alanının önemli bir bölümü ormanlarla kaplı iken bu örtü zamanla yok olmuştur. Doğal şartlar ormanların kendi kendisini yenilemesini büyük ölçüde güçleştirdiğinden yer yer bozkırlar ortaya çıkmıştır.  Malatya il topraklarının % 54’ü çayır ve mer’alarla, % 31’i ekili ve dikili arâzi ile kaplıdır. Ormanlık alanı % 10’dur. Geniş Malatya Ovası, bozkır görünümündedir. Akarsu çevreleri orman gibi uzayan kayısı (meyve) bahçeleri ile kaplıdır. Burada dünyanın en nefis kayısıları yetişir. Malatya Toroslarında en çok meşe, vâdi yamaçlarında ardıç ağaçlarına rastlanır. Platolar çayır bakımından zengindir.

 

4-) Ekonomi

Tarihsel süreç içerisinde "doğunun batısı batının doğusu" olarak tanımlanan Malatya, bu gün  de aynı konumunu sürdürmekte olup sosyo-ekonomik yapısı nedeniyle bölgesinde önemli  bir cazibe merkezi durumundadır. Malatya hızlı bir tarıma dayalı ekonomiden sanayiye dayalı ekonomiye geçiş sürecini yaşayan şehirlerden biridir. Ancak her geçen gün hızlanmakta olan bu sürece karşılık, ekonomisinde tarımın etkisi hala büyüktür. Tarım sektörünün il ekonomisi içerinde önemli yer tutmasının en önemli nedenlerinden biri Malatya'nın, kendisi ile özdeşleşen kayısının, adı konmamış başkenti oluşudur.  İlin bu gün ulaştığı ekonomik gelişim düzeyinde Malatya ile özdeşleşen kayısı yetiştiriciliğinin etkisi yadsınamayacak düzeydedir.

 

ULAŞIM

 

1-) Karayolu

Geniş bir kara yolu bağlantısı bulunan Malatya’nın doğudan, batıdan, kuzeyden ve güneyden gelen ana karayolları üzerinde bulunmaktadır.  Bu nedenle neredeyse Türkiye’nin her tarafından şehre doğrudan otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şehir merkezine 5 km mesafedeki Otogara özel araç veya minibüs ve  belediye otobüsleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz.

 

Malatya OTOGARI: Cevat Paşa Mh. Ankara Caddesi, Maşti Malatya

 Tel: +90-422) 238 47 68

 

2-) Demiryolu

Malatya demir yolu ağı bakımından gelişmiş bir şehirdir. Doğu ve güneydoğu ile iç ve batı Anadolu arasındaki demiryolu ulaşımında önemli bir kavşak noktasında bulunan Malatya’dan düzenli yük ve yolcu taşımacılığı yapılmaktadır. Ankara-Tatvan-Ankara arasında haftada 2 gün işleyen Van Gölü Ekspresi, Ankara-Kurtalan-Ankara arasında haftanın 5 günü işleyen Güney Kurtalan Ekspresi ve Elazığ-Adana-Elazığ arasında her gün işleyen Fırat Ekspresi Malatya Tren Garına uğramaktadır.  Kent merkezine 3 km uzaklıkta bulunan Tren Garına özel araç veya  minibüs ve belediye otobüsüyle ulaşım sağlayabilirsiniz.

 

Malatya Tren Garı: İnönü Mah. İstasyon Cad. Merkez/Malatya

Tel: 0 (422) 212 4040

 

3-) Havayolu

Malatya’da 1941 yılında hizmete açılan Malatya Erhaç Havaalanı bulunmaktadır. Malatya’dan düzenli olarak  İstanbul, Ankara, Antalya ve İzmir’e uçak seferleri düzenlenmektedir. Havaalanında  yurt dışı uçuşları da yapılmaktadır.  Malatya Havaalanı, şehir merkezine 28 km uzaklıkta olup havaalanından kent merkezine  HAVAŞ servisleri hizmet vermektedir.

 

Malatya Havalimanı Müdürlüğü: Aksaray Mah. Akçadağ/MALATYA

Tel: 0 422 266 00 46-47-50

 

Şehrin Meşhur Yönleri

Gelişmişlik ve düzen bakımından yöredeki diğer şehirlerden farklı bir profil çizen Malatya’nın en meşhur olduğu şey marka haline gelen kayısısıdır. Bu yüzden kayısı diyarı olarak da bilinmektedir.  Bunun yanında eski Cumhurbaşkanlarından İsmet İnönü  ve Turgut Özal’ın memleketi olmasıyla da bilinmektedir.

 

Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler     

Malatya'yı gezip gördükten sonra dönüşte kendinize, ailenize ve sevdiklerinize hediye almak isterseniz sizi memnun edecek miktarda yöresel ürün bulacaksınız. Bu nedenle Malatya Kuru Kayısı Pazarına uğrayıp şehrin simgesi haline gelen kaysı ve kayış kullanılarak hazırlanan birbirinden lezzetli tatlılardan  satın alabilirsiniz. 

 Malatya halı ve kilim dokumacılığı ile ön plana çıkar; şehre özel bir şey almak isterseniz yöresel halı ve kilim dükkanları ile ön plana çıkan Esnaflar Çarşısı’nı ziyaret edebilirsiniz.

 Ayrıca Malatya Milli Egemenlik Caddesi, Atatürk Caddesi ve İnönü Caddesinde bulunan hediyelik eşya dükkanlarından da renkli ve Malatya'ya özel hediyeler alabilirsiniz.