1-) Tarihi Doku
Rize ve yöresinin yazılı tarihi MÖ 7. yüzyılda Miletli denizcilerin yaptıkları seferlerle başlar. Daha sonra Kimmer, Med ve Pers akınlarına uğrayan yöre, MÖ 180’de Kral Pharnakes’in işgaline uğrar. MÖ 1. yüzyılda Partlar’ın eline geçen bölge, MS 10 yılında Roma egemenliğine girer. Karadeniz-İran ticaret yolu üzerinde oluşu nedeniyle çekişme konusu olan yöre, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) ile Sasaniler arasında birkaç kez el değiştirir. 1071 Malazgirt Zaferi’nin ardından Selçukluların eline geçtiyse de I. Haçlı Seferi sonrasında Doğu Roma Hakimiyetine geri döner. 1204’teki III. Haçlı Seferi’nden sonra Trabzon Rum İmparatorluğu’nun egemenliğine girer. Fatih Sultan Mehmet devrinde, 1461 yılında kentte Osmanlı egemenliğine girer.
2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus
Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan Rize batıda Trabzon, güneyde Erzurum ve Bayburt, doğuda Artvin illeri ile kuzeyde Karadeniz’le çevrilidir. Rize İlinin yüzölçümü 3920 km² ’dir. Çok engebeli ve dağlık bir arazi yapısına sahip olan Rize’nin kıyı şeridinin uzunluğu 80 km, genişliği ise 20-150 m arasında değişmektedir. Kıyı şeridinde akarsuların taşıdığı alüvyonlarla oluşan düzlükler yer almaktadır. Yüksek kıyılardan oluşan Rize kıyıları genellikle sade bir görünüşe sahiptir. Kıyı şeridinde yer yer falezlere ve taraçalara rastlanır. Kıyı şeridinin hemen arkasında 150-200 m’yi bulan tepeler yükselir. Bu alandan itibaren Karadeniz’e dökülen akarsular dar ve derin vadiler oluşturmuştur.
Rize, İzmir’e 1494 km, İstanbul’a 1140 km ve Ankara’ya 807 km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçenin nüfusu 147.411 il genel nüfusu ise 343.212 olarak tespit edilmiştir. Rize’nin, merkez ilçesi dahil olmak üzere Ardeşen, Çamlıhemşin, Çayeli, Derepazarı, Fındıklı, Güneysu, Hemşin, İkizdere, İyidere, Kalkandere ve Pazar olmak üzere 12 İlçesi, 6 beldesi ve 347 köyü bulunmaktadır.
3-) İklim ve Bitki Örtüsü
Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü Rize yöresinde, yazları serin, kışları ılıman ve her mevsim yağışlı olarak geçer. Bunda en büyük etken dağların kıyıya paralel uzanmasıdır. Rize, Türkiye’nin en çok yağış alan ilidir. Rize’de yağış her mevsime dengeli olarak dağılmakta olup kurak mevsimi yoktur. İlde en az yağış ilkbaharda, en çok yağış sonbaharda görülür. Nem oranı her zaman %75’in üzerindedir.
Rize bol yağış aldığı için, bitki örtüsü bakımından çok zengindir. Her taraf yemyeşildir. Bölgenin doğal bitki örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25'ini barındırır ve sahip olduğu ormanlar bakımından Türkiye'nin en zengin bölgesidir. Rize il topraklarının % 48’e yakını orman ve fundalıklarla, % 24’ü çayır ve mer’a, % 21’i ekili ve dikili alanlarla kaplıdır. Rize il topraklarının 40.000 hektarı Rize’nin sembolü olan çay bahçeleri ile kaplıdır.
4-) Ekonomi
Rize’de ekilebilir araziler sınırlı olmasına karşın ilin ekonomisi esas olarak tarıma dayalıdır. Rize’de çay ve bunun yanında son yıllarda ekonomik değeri artmakta olan kivi önemli ekonomik kaynaklardır. Faal nüfûsun % 70’e yakını tarım sektöründe çalışır. Rize’de 48 yaş çay işleme ve çay paketleme fabrikası ve 17.000 çalışanı ile sektöre yön veren kuruluş geçmişte olduğu gibi günümüzde de Çaykur'dur. Paketlenmiş çayda Çaykur'un pazar payı %65 özel sektörün payı %35'tir. Rize'de kivi üretimine de son yıllarda önem verilmeye başlanmıştır. Su ürünleri (balıkçılık) ve orman ürünlerinin de ekonomiye faydası büyüktür.
ULAŞIM
1-) Karayolu
Rize karayolu ulaşımı bakımından önemli yolların güzergahı üzerindedir. Rize'nin en önemli karayolu bağlantısı, kıyıya paralel olarak uzanan ve tüm doğu Karadeniz İllerinden geçen sahil karayoludur. Sinop’tan Hopa’ya kadar kıyıya paralel olarak uzanan devlet yolu, Rize ve ilçelerinden geçmektedir. Trabzon ve Samsun-Ankara yolu ile İstanbul’a, Trabzon-Gümüşhane-Erzurum transit yolu ile de Doğu Anadolu’ya bağlanmaktadır. Bu nedenle neredeyse Türkiye’nin her tarafından şehre doğrudan otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şehir merkezine 1 km mesafedeki Otogara özel araç veya belediye araçlarıyla ulaşım sağlayabilirsiniz.
Rize Otogar: Reşadiye Mh. Cumhuriyet Cad. Merkez/Rize
Tel: 0 464 223 3851
2-) Demiryolu
Rize’ye demir yolu ulaşımı bulunmamaktadır.
3-) Havayolu
Rize’de hava yolu ulaşımı çevre iller üzerinden sağlanmaktadır. Ancak yapım çalışmaları bitme aşamasına gelen Rize -Artvin Havaalanının çok yakın bir zamanda hizmete girmesi planlanmaktadır.
Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler
Rize yöresel ürünler bakımından zengin bir şehirdir. En meşhur yöresel ürünü elbette Çayıdır. Hediyelik Siyah-Beyaz-Yeşil ve Organik Çay alınabilecek yöresel ürünlerin başında gelmektedir. Bunun dışında dünyaca ünlü ve oldukça şifalı Anzer Balı’nı satın alabilirsiniz.Rize bezinden yapılan eşarplar, örtüler, masa örtüleri, peştamallar ve çeşitli tekstil ürünlerini de unutmayın. Rize bezinden ürünleri el dokuması olarak satan mağazalar da bulabilirsiniz. Hemşin çorabı, şal örgüsü ve el işlemesi olan yöresel ürünler, hasır örme sepetler, şimşir kaşıklar, kemençe, maket taka gibi yöreye özgü turistik ürünler satın alabilirsiniz.
Şehrin Meşhur Yönleri
Karadeniz'de hırçın dereleriyle, yemyeşil yaylalarıyla meşhur olan Rize Türkiye’nin çay üretim merkezidir. Kendine özgü tadıyla marka haline gelen Rize çayı şehrin en önemli geçim kaynağı konumundadır. Bölgede çay üretiminin yüzde 65'lik kısmı Rize’de yapılmaktadır.
.jpg)
